Akyaka Karahan Köyü...

Çetin koşucu'nun hazırladığı Karahan Köyü araştırması.

ÇETİN KOŞUCU’NUN HAZIRLADIĞI KARAHAN KÖYÜ ARAŞTIRMASI

Karahan köyü Kars ili Akyaka (şöregel) ilçesine bağlı doğası oldukça güzel şirin bir köydür. Karahan köyü eski Osmanlı köyü olup Rusların meşhur 93 harbi (1877) Kars’ı işgal etmesiyle birlikte köyün halkı 3 yıl içerisinde malını mülkünü satarak bu köyden ayrılarak Osmanlı topraklarına göç etmiştir. Bu göçle boşalan köye Ruslar Gence bölgesinden DUHOBOR Ruslarını buraya yerleştirmiştir. Karahan’a yerleşen Duhobor’lar çalışkan ve düzenli çalışma tarzlarından dolayı yöreye yenilikler getirmişlerdir. Köyün yapılış planı Rus mimarı tarzına göre kurulmuştur. Cadde ve sokaklar düz ve oldukça geniştir. Köyün ismini de Terpenıe olarak değişmişlerdir. 1886-1906 nüfus sayımında 70 hane olup 600 kişi Dhobor Ruslar yaşıyormuş. Rusların 1917 Bolşevik devrimi nedeniyle eski sınırlarına çekilmesinden dolayı Duhobor Ruslarıda bölgeden 1921 Gümrü antlaşmasıyla ayrılarak Rusya’nın Rostov bölgesine göç etmişlerdir.

Kars’la birlikte Karahan köyü Kazım Karabekir’in komutasındaki ordu birlikleri vasıtasıyla kurtarılmış olup 1921 yılı Türklerin eline geçmesinden dolayı boşalan köye çevre köylerden terkeme kökenli müslüman aileler yerleşmiştir. Çoğunlukla komşu köy Möküz’den; Alhanlılar-Astanlılar ve Hüsenliler vb. gibi aileler yerleşmişlerdir.

Köyün ismini aldığı Karahan çayı bölgenin önemli akarsuyudur. Karahan çayının kaynağı Ağbaba Arpalı gölü havzasından gelmektedir. Karahan çayının etrafında verimli tarla ve çayırlar mevcuttur. Köylü bu tarlalarda şekerpancarı, buğday ve arpa yetiştiriyorlardır. Daha önceleri bostancılık yapılıyordu. Bu bostanların en ünlüleri aşağ değirmen altı Mamoş’un bostanı ve Mevlüt’in bostanı idi. Yörenin sebze ihtiyaçlarını bu bostanlar karşılardı.

Karahan köyünün iki adet değirmeni yöreye hizmet vermektedir. Köyün sembolü olan Kalaça tepesi (küçük kale anlamında) oldukça ilgi çekicidir. Tepenin üzerinde eski mezar ve yapılar mevcuttur. Ayriyeten köyde eskiden Çerkezlerden kalma Müslüman Çerkes mezarlığı mevcuttur.

AŞIK MURAT YILDIZ (KARAHANLI);

1922-1993. Akyaka Karahan köyünde doğdu. Asıl adı Murat Yıldız’dır.

Aşıklık geleneğine ve şiire küçük yaşlarda ilgi duymaya başladı. Köylerine gelip giden aşıklar aracılığıyla bilgilenmeye başladı. İlk ustası Aşık Kasım’dır. Daha sonra Aşık Gülistan ve Aşık İbrahim’in yardımlarıyla kendini geliştirdi. Sonraki yıllarda Aşık Günay Yıldız başta olmak üzere birçok genç aşığın yetişmesine katkıda bulundu.

Mahlasını doğduğu köye bağlılığı açısından kendisi seçen Karahanlı’nın çeşitli konuları işlediği şiirleri birçok araştırma ve yayında yer aldı. Ayrıca 3 tane de plak hazırladı.

Karahanlı, aşık anlatıları ve makamları konusunda oldukça yetkin bir aşık olarak kabul edilmekteydi. Mezarı Karahan köyü mezarlığındadır.ruhu şad olsun.

AY HAYIF

Bugün ihtiyarım yarın da yokam

Çok çalıştım zahmetime ay hayıf

Gençliğimde yahşı yaman bilmedim

Haram kattım servetime ay hayıf

***

Bu kadar tecrübe bize besdi mi

Dünya malı cilvedi mi süsdü mü

Bilmemişem düşmanımı dostumu

Boşa giden hürmetime ay hayıf

***

El içinde yığbal zarım galmadı