Ermeni çetelerinin katliam izleri her yerde

Ercüment DAŞDELEN / KARS

Kars Kafkas Üniversitesi (KAÜ) Eğitim Fakültesi Tarih Eğitimi Anabilim Dalı öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Yaşar Kop, ‘’Bir taraftan Avrupa Parlamentosu, bir taraftan 20 tane ülke, bir taraftan Avrupa Birliğinin Bulgaristan’dan sonra ekonomisi en berbat olan Polonya kalkıpta Rusya’ya gücü yetmediği halde Türkler Ermenilere soykırım uyguladı diyor. Bizde her zaman diyoruz ki arşivler açık’’ dedi.

Kop, yaptığı açıklamada, Ermeni mezaliminin yaşandığı başkent olarak ifade edilen Kars’ta Başbakanlık Osmanlı arşivlerinin hazırlamış olduğu çalışmalar neticesinde 47 bin civarında hayatını kaybeden sivil vatandaş olduğunu söyledi.

Kars’ta Ulu camiye Kars’ın ileri gelen 286 kişisinin çağırılarak üzerlerine yağlar dökülüp yakıldığını belirten Kop, ‘’Kars’taki taşların dahi konuştuğunun ispatı. Belki yanmamışlar diye süngülenmişler. Bugün Ulu camide kanların sıçradığı o taşları, kasıtlı veya kasıtsız delilerin kırıldığı yok olduğu kanlı taşları görmek mümkün. Ne gariptir ki 286 kişiye ateş gerçekten serin ve selametli olmuş mudur bunu güzel rabbim bilir. Bunların acısı orada sınırlı kalmamış. 1938 tarihinde Milli Şef döneminde İsmet İnönü tarafından o bölgedeki arsalar 11 kişiye satılmış. Sonrasında bununla yetinilmemiş maalesef orada kepçelerle çıkarılmış o şehitlerimiz. Biz onların mazlum ve saf bir halde rabbime yürüdüğünü biliyoruz’’ diye konuştu.

Kars’ta, Ardahan’da, Iğdır’da, Erzurum’da 200 civarında toplu mezar olduğundan bahsedildiğine dikkati çeken Kop, şöyle konuştu: ‘’Milli Güvenlik Kurulu kararı ile bunlar açılacağı için Kars ve civarında şuan için 3 tane bilinen toplu mezarımız var. Bunlar Subatan, Derecik ve Küçükçatma köyündedir. Acı olan şu; bir taraftan Avrupa Parlamentosu, bir taraftan 20 tane ülke, bir taraftan Avrupa Birliğinin Bulgaristan’dan sonra ekonomisi en berbat olan Polonya kalkıpta Rusya’ya gücü yetmediği halde Türkler Ermenilere soykırım uyguladı diyor. Bizde her zaman diyoruz ki arşivler açık. Binalar konuşuyor, bütün şahitlerimiz var. Gelin bakın baktıktan sonra konuşmakta fayda var. 200 civarında ki toplu mezarın çoğu Kars’ta. 82 tane en son toplu mezarın olduğu yer tespit edilmiştir. Açılanlar var. Bunlardan ilki 1991 yılında Subatan köyünde ki mezarımız. Orada 570 kişi maalesef değerli eşyaları ellerinden alındıktan sonra çağrılıyor kandırılıyor. Samanlığın içerisinde cayır cayır yakılıyor. Derecik köyünde samanlık küçük geldiği için diğerleri dışarıda yakılmadan katlediliyor. Yanık olan cesetlere dahi süngülerle müdahale edilmiştir. Hançerlerle, kamalarla, bıçaklarla müdahale edilmiştir. Derecik köyünde ki toplu mezar 2003 yılında açıldı. Orada toplam 660 kişiden kurtulan yalnız 11 kişi.’’

Küçükçatma köyünde soykırıma uğrayan Türklere ait toplu mezar bulunduğunu ifade eden Kop, ‘’183 kişiden ancak 2010 yılında yapılan kazılarda 30 tanesine ulaşılabildi. Belki de aynı köy içerisinde farklı farklı alanlarda katliama uğramışlardı. Bu 30 kişi üzerlerine kefen giydirilerek defin edildi. Arpaçay kaymakamlığı tarafından da bunun için bir anıt yapılmış. Kars’la ilgili yazılan, çizilen birçok kitapta gerçekten Kars’ın taşlarının dahi konuştuğu geçiyor. Buradan sesleniyorum; elimizi vicdanımıza koymamız lazım. Etrafta artık gölgelere takılmaktan yorulduk. Biz eğer tarihçiysek tarihçiye tarih işlerini bırakmak lazım. Din adamına din işlerini, siyasetçiye siyaseti. O insanlar öldü gitti. Hep derler ya tarihçiler ölünün arkasından konuşuyor. Şimdi soruyorum biz mi ölünün arkasından konuşuyoruz yoksa tarihi bilmeyenler mi?’’