İşçi Ücretlerindeki Vergi Yükü

İşçi Ücretlerindeki Vergi Yükü

Koop İş Sendikası Erzurum Şube Başkanı Tarık Toğrul'un "İşçi Ücretlerindeki Vergi Yükü" başlıklı basın açıklaması.

Ülkemizdeki Gelir Vergisi uygulamalarında ücretli çalışanlar üzerinde ağır bir vergi yükü bulunmaktadır. Bu durum işçiler tarafından sıklıkla şikayet konusu yapılmakta ve haklı tepkilere neden olmaktadır. Anayasamızda da herkesin mali gücüne göre vergi ödemekle yükümlü olduğu ifadesi yer almaktadır.

Ülkemizde gelir vergisi ödeyenlerin çoğunluğunu ücretliler oluşturmaktadır. Gelir ve kazanç üzerinden alınan verginin yaklaşık üçte ikisi ücretliler tarafından ödenmektedir. Ücretler üzerinden ödenen vergiler haricinde vergisi ödenmiş ücreti harcarken de tekrar ödenen dolaylı vergiler çalışanların vergi yükünü daha da artırmaktadır.

Ödeme gücüne göre vergi alınmasının bir temel amacı da, insan onuruna yaraşır bir yaşama düzeyini sağlayacak yeterlilikte bir gelirin vergi dışı bırakılmasıdır.

İşçiler üzerindeki vergi baskısı, özellikle 2004 yılında özel indirim tutarının kalkması, ardından ücretliler lehine olan ayırım ilkesinden vazgeçilerek vergi tarifesinin teke indirilmesi ve çalışanların üçüncü dilimdeki gelir vergisi tarifesine uygulanan vergi oranının yüzde 20’den yüzde 27’ye yükseltilmesi gibi nedenlerle artmıştır.

2006 yılı öncesi ücretlilerin ilk vergi oranı yüzde 15, ücret dışı gelirlerin oranı yüzde 20’den başlarken, ücretliler lehine olan “ayırım ilkesi” düzenlemesi ortadan kaldırılmış, ücret ile ücret dışı gelir sahipleri yüzde 15 oranında eşitlenmiştir. Yani vergi oranı ücretliler dışında olanlar için 5 puan iyileştirilmiştir. Ücretli çalışanları işverenler ile aynı oranlarda ve tarifede vergilendirmek haksız ve adaletsiz bir uygulamadır. Ayrıca yüzde 25 oranı yüzde 27 olarak düzenlenerek, ücretliler daha fazla gelir vergisi ödemek durumunda kalmıştır. Öte yandan, 2015 yılında yıllık 12.000 TL olan ilk gelir vergisi dilimi 2016 yılında sadece yıllık 600 TL artırılmıştır.

Vergi kesintileri nedeniyle işçinin Ocak ayında eline geçen net ücreti, ilerleyen aylarda giderek düşmektedir.

Vergi yapısındaki bu çarpıklık nedeniyle, bağıtlanan toplu iş sözleşmesiyle belirlenen ücret zammı anlamını yitirmekte ve ücret artışının çoğu ilerleyen aylarda vergi artışına gitmektedir. Bu uygulamanın kabul edilebilir yanı kalmamıştır.

Örnekleyecek olursak; 2.000 TL net ücret alan bir işçi toplam brüt ücreti üzerinden vergiye tabi olduğundan ücretinden Ocak ayında %15 vergi diliminde ortalama 300 TL Gelir vergisi ödemekte iken , Nisan ayından itibaren %20 lik vergi dilimine girdiğinden ortalama 400 TL, Eylül ayından itibaren ise %27 lik vergi dilimine girdiğinden dolayı yaklaşık 550-600 TL Gelir vergisi ödemekte ve maaşı nisan ayından itibaren düşüşe geçmekte Eylül ayından itibaren ise 1.650-1.700 TL ye gerilemektedir.

Asgari ücret almakta olan bekar bir işçi bile, 2016 yılında Eylül ayından itibaren bir üst vergi dilimi olan %20 oranından vergi ödemek durumunda kalacağından vergi sistemi asgari ücretliyi de olumsuz yönde etkileyecektir.

Dolayısıyla 2015 yılında Toplu Sözleşmelerde işçi ücretlerine yansıyan ücret artışının ortalama %5 i vergiye gitmekte kalan oran ise enflasyon rakamlarının bile altında kalmaktadır.

Bunun sürdürülmesi iş barışını ve giderek sosyal barışı daha fazla bozacaktır. Türkiye'de vergi alanında gerçek anlamda yapılacak bir reform, ancak ücretliler aleyhine var olan çarpık yapının değiştirilmesiyle mümkün olacaktır.

Öncelikle emek üzerindeki vergi yükünün azaltılması ve verginin geniş kitlelere adil bir şekilde yansımasının sağlanması gerekmektedir. Bu ülkenin sağladığı kaynakları kullanarak gelir ve servet elde edenler, topluma karşı yükümlülüklerini yerine getirmeli ve kazançları oranında vergi ödemeleri sağlanmalıdır.

İşçi olarak, vatandaş olarak, İşçi Sendikası olarak Talebimiz ve beklentimiz; 2016 Yılında işçiler için gelir vergisi tarifesindeki oranların düşürülmesi ve Vergi dilimi miktarlarının artırılarak ücretli çalışanlara karşı yukarıda değindiğimiz haksız ve adaletsiz durumun ortadan kaldırılmasıdır.

Kaynak:Haber Kaynağı

Önceki ve Sonraki Haberler