MESLEKİ EĞİTİM VE NİTELİKLİ İNSAN KAYNAĞI AÇISINDAN
KARS MESLEK YÜKSEKOKULU
Doç.Dr.Turgut Kırmızıbayrak
Kafkas Üniversitesi Kars Meslek Yüksekokulu Müdürü
Çağımız, üretimde bilgisizliğin yerinin olmadığı ve bilginin gittikçe önem taşıdığı bir çağ haline gelmiştir. Günümüz dünyasında her bireyin ihtiyacını duyduğu tüm ürün ve hizmetleri kendi kendine giderememesi nedeniyle ihtiyaçların profesyonelleşmiş sektörlerden sağlanması gerekmektedir. İhtiyacı duyulan tüm ürün ve hizmetleri, en düşük maliyetle en yüksek kaliteyle üretebilmenin tek yolu bilgiyi ve teknolojiyi etkin bir şekilde kullanmaktan geçmektedir.
Üretimde verimliliği arttırmada teknolojinin kullanılması kadar nitelikli/donanımlı personel ya da işgücü de önem taşımaktadır. Ülkelerin ya da toplumların sahip olduğu bilgi düzeyi ve nitelikli insan varlığı stratejik bir değer de taşımaktadır. Türkiye bilgi üretme çabalarına rağmen etkin bir şekilde bilgi üretmekten çok yakalama görüntüsü içerisindedir. Gelişmiş ülkeler üretmiş oldukları bilgi sayesinde üremekte, ürettiği ürünleri tüketici konumundaki ülkelere satmaktadır. Dünyada ekonomik olarak en önemli ürün, doğal olarak sahip olunan zenginlikler değil bilgidir. Bilgiyi üretmek kadar kullanmak için de bilgi gerekmektedir. Gelişmiş toplumlarda nitelikli insan kaynağı, bilinçli üretimin temel unsurunu oluşturmaktadır.
Üretim sektöründe geleneksel bilgi ve görgülerle, sadece usta-çırak ilişki ve süreciyle verimli ve sorunsuz üretim yapmak mümkün değildir. Bir berber ya da kuaförün yetişmesinde sadece mesleki beceri ve bilginin verilmesi yetmemekte; deri ve elyaf bilgisi, deri ve saç hastalıkları, temel mikrobiyoloji, hijyen ve temel kimya gibi teknik bilgilerle birlikte modern dünyada yaşamanın bir gereği olarak mesleki yabancı dil, iletişim bilgisi, halkla ilişkiler, davranış bilimleri ve sunum teknikleri gibi konularda da donatılması gerekmektedir. Arı yetiştirecek bir kişinin arı bireyleri ve özellikleri ile besleme ve bakımıyla ilgili tüm teknik bilgilerin yanı sıra nektar kaynağı bitkiler, arı hastalıkları ve tedavisi, bal, kovanlar, ilaçlar ve özellikleri, kimyasal kalıntılar ve zararları ile arı genetiği ve ıslahı konularında da bilgili olması gerekmektedir. Gıda sektöründe çalışacak bir personelin gıda çeşitlerini ve özelliklerini bilmesinin yanı sıra hijyen, halk sağlığı, mikrobiyoloji, gıda teknolojileri konusunda da bilgi sahibi olması gerekmektedir.
Üretim ve hizmet sektöründe mesleki ve teknik eğitim yoluyla yetişmiş insanlar, ülkelerinin hem sosyoekonomik gelişimine önemli katkılar sağlamakta hem de sürdürülebilir kalkınmanın temelini oluşturmaktadır. Oysa, ülkemizde mesleki ve teknik eğitime yeterince önem verilmemektedir. Gelecekte ülkemizde sadece üretim sektöründe değil bir çok hizmet alanında çalışacakların meslek yüksekokulu mezunu olması ve mesleki ve teknik eğitim almış olması aranacak hale gelecektir.
Kars Meslek Yüksekokulu, 1990 yılında kurulduğunda sadece Kars’ın değil Erzurum, Ağrı, Ardahan, Iğdır ve Artvin illerini kapsayan bölgenin ilk meslek yüksekokulu olma özelliğine sahiptir. Kars Meslek Yüksekokulu Kars ve yöresi başta olmak üzere, ülkemizin ihtiyacı olan çeşitli hizmet alanlarında nitelikli insan gücü yetiştirmek üzere eğitim vermektedir. Kars Meslek Yüksekokulu yaklaşık 20 yıllık geçmişi ve deneyimleriyle artık bazı alanlarda uzmanlaşmış durumdadır. Özellikle Gıda, Arıcılık ve Büyük ve Küçükbaş Hayvan Yetiştiriciliği alanlarında deneyimli öğretim elemanları varlığıyla iddialı konumdadır. Okulumuz öğretim elemanlarının çoğu akademik gelişimleri amacıyla yüksek lisans eğitimi yapmış, önemli bir kısmı da halen doktora eğitimini sürdürmektedir.
Kars Meslek Yüksekokulu eğitim öğretim yaptırdığı program sayısı fazlalığı, deneyimi ve yetişmiş akademik kadrosuyla iki yeni meslek yüksekokulunun da oluşumuna katkı sağlamıştır. Kars Meslek Yüksekokulu kurulduğu tarihte tek bölüm ve tek programlı iken iki yeni yüksekokulun kuruluşu için birer bölüm vermiş olmasına rağmen, 2009 yılından itibaren 9 bölüm ve 14 programa sahip olmakla birlikte, öğrenci alan toplam 6 programda normal ve ikici öğretim düzeyinde eğitim öğretim faaliyetlerini devam ettirmektedir (Tablo1).
Tablo1. Kars Meslek Yüksekokulu Bölüm ve Programları
Bölüm/Programlar | Öğretim Düzeyi | Öğretim Durumu |
BİTKİSEL VE HAYVANSAL ÜRETİM BÖLÜMÜ | ||
Büyük ve Küçük Baş Hayvan Yetiştiriciliği Programı | Normal Öğretim | Öğrenci alımı yapılmamaktadır. |
Kümes Hayvanları Yetiştiriciliği Programı | Normal Öğretim | Öğrenci alımı yapılmamaktadır. |
Arıcılık Programı | Normal Öğretim | Öğretim yaptırılmaktadır. |
GIDA İŞLEME BÖLÜMÜ | ||
Süt ve Ürünleri Teknolojisi Programı | Normal Öğretim | Öğretim yaptırılmaktadır. |
Et ve Ürünleri Teknolojisi Programı | Normal Öğretim | Öğrenci alımı yapılmamaktadır. |
Gıda Teknolojisi Programı | Normal Öğretim ve İkinci Öğretim | Öğretim yaptırılmaktadır. |
BİLGİSAYAR TEKNOLOJİLERİ BÖLÜMÜ | ||
Bilgisayar Programcılığı Programı | İkinci Öğretim | Öğretim yaptırılmaktadır. |
MAKİNE VE METAL TEKNOLOJİLERİ BÖLÜMÜ | ||
Makine Programı | İkinci Öğretim | Öğretim yaptırılmaktadır. |
ELEKTRİK VE ENERJİ BÖLÜMÜ | ||
Elektrik Programı | İkinci Öğretim | Öğretim yaptırılmaktadır. |
TEKSTİL, GİYİM, AYAKKABI VE DERİ BÖLÜMÜ | ||
Tekstil Teknolojisi Programı | İkinci Öğretim | Öğrenci alımı yapılmamaktadır. |
MALZEME VE MALZEME İŞLEME TEKNOLOJİLERİ BÖLÜMÜ | ||
Mobilya ve Dekorasyon Programı | İkinci Öğretim | Öğretim yaptırılmaktadır. |
EL SANATLARI BÖLÜMÜ | ||
Halıcılık ve Kilimcilik Programı | Normal Öğretim | 2010 yılında ilk kez öğrenci alınması planlanmaktadır. |
MİMARLIK VE ŞEHİR PLANLAMA BÖLÜMÜ | ||
Mimari Restorasyon Programı | Normal Öğretim | 2011 yılında ilk kez öğrenci alınması planlanmaktadır. |
Kars Meslek Yüksekokulu, 1993 yılından itibaren toplam 17 mezuniyet döneminde, ülkemizin gelişmesine katkı veren toplam 2895 mezun vermiştir. Bu sayı oldukça ciddi bir düzeyi ifade etmektedir.
Okulumuz yöre halkı ve işletmeleriyle ilişki içinde olmak arzusundadır. Bu kapsamda hemen her yıl Gıda İşleme Programı öğrenci ve öğretim elamanlarımızın katkısıyla düzenlenen ve herkese açık olan gıda ve süt ürünleri sergileri düzenlenmektedir. Kars’taki mevcut işletmeler, özellikle işletme verimliliklerinin arttırılması ve çalıştırdıkları personellerinin eğitimi bakımından okulumuzdan yeterince faydalanmamaktadırlar. Okul olarak 2009 yılında sanayi sitesinde yer alan bazı gıda işletmelerine ziyaretlerde bulunduk. Ancak, daha sonra hiçbir işletmeden bizlere herhangi bir talep gelmemiştir. Oysa işletmelerin bizleri yoracak düzeyde teknik bilgi istekleri olması gerekir. Okul olarak yöredeki tüm gıda ve arıcılık işletmeleri ile hayvan yetiştiricilerine her türlü bilgi temini ve danışmanlık hizmeti vermek istiyoruz. Ayrıca okulumuzda 2009 yılında Halıcılık ve Kilimcilik Programı ile Mimari Restorasyon Programı yeni açılmıştır. Bu programlardan Halıcılık ve Kilimcilik programına bir aksilik olmazsa, 2010 yılında öğrenci almayı planlıyoruz. Kars ve yöresinde mevcut halı kültürü ve Kars Halıları detaylı olarak çalışılacak ve Kars halılarının tanıtımı yapılacaktır. Ayrıca, Mimari Restorasyon Programı sayesinde Kars mimarisinin ve tüm özellikleriyle mimari zenginliğinin envanterinin çıkarılmasına katkı sağlanacaktır.