Kars, En Çok İstihdam Artışı Sağlayan 3'üncü İl

2016 yılında 72 bin 369 olan kapasite rapor sayısı, 2017 yılında yüzde 10,42 azalışla 64 bin 825 olmuştur. Bu raporların ait olduğu üretim tesislerinin yüzde 38,17’sinde 1-9 arasında, yüzde 43,68’sinde 10-49 arasında, yüzde 8,78’sinde 50-99 arasında, yüzde 6,51’inde 100-249 arasında, yüzde 2,87’inde ise 250’den fazla çalışan bulundu.

2017 yılında sanayi kapasite raporuna sahip tesislerde toplam çalışan sayısı önceki yıla göre yüzde 2,96 azalışla 2 milyon 905 bin 511 oldu. Toplam çalışanların yüzde 4,56’ü 1-9 çalışan bulunan tesislerde istihdam edilirken, yüzde 23,11’i 10-49, yüzde 13,76’sı 50-99, yüzde 22,39’u 100-249, yüzde 36,18’i ise 250 ve daha fazla çalışanı bulunan tesislerde istihdam edildi. Geçerli raporlara göre istihdamın en fazla olduğu ilk beş il sırası ile İstanbul (619 bin 46), Bursa (258 bin 638), İzmir (196 bin 290), Kocaeli (188 bin 183) ve Ankara (151 bin 947) oldu. En az çalışan bulunan son beş il sırası ile Ardahan (146), Bayburt (230), Hakkâri (508),Iğdır (719),Tunceli (734) oldu.

2016-2017 döneminde KOBİ ölçeğindeki sanayi firmalarının istihdamdaki payı yüzde 65,39’dan yüzde 63,82’a gerilerken, Büyük firmaların payı yüzde 34,61’den yüzde 36,18’e yükseldi.
2016 ile karşılaştırıldığında 2017’da sanayide en çok istihdam artışı sağlayan şehirler; Şırnak (yüzde 55,36), Çanakkale (yüzde 19,60), Kars (yüzde 17,85), Gümüşhane (yüzde 12,38), Erzincan (yüzde 11,70), 2016 ile karşılaştırıldığında 2017’de sanayide istihdam azalışının en çok olduğu şehirler; Ardahan (yüzde 44,06), Bayburt (yüzde 28,57), Muş (yüzde 22,28), Diyarbakır (yüzde 18,68), Nevşehir (yüzde 17.43), bölgeler bazında en çok yeni sanayi istihdam artışı; Batı Marmara (yüzde 2,69), Kuzeydoğu Anadolu (yüzde 0,21) Doğu Marmara (yüzde 0,05) bölgelerinde gerçekleşti. Sanayi istihdam azalışının en yüksek olduğu bölgeler; Ortadoğu Anadolu (yüzde 7,73) , Orta Anadolu (yüzde 7,54), İstanbul (yüzde 6,05) oldu. 2017 sonu itibariyle sanayi tesislerinde en çok mühendis Doğu Marmara’da çalıştı. Doğu Marmara’da çalışan 30 bin 585 mühendise karşılık, İstanbul’da 24 bin 702, Batı Anadolu’da 20 bin 323, Ege’de 17 bin 820, Akdeniz’de 7 bin 886 mühendis sanayi tesislerinde istihdam edildi. Toplam çalışanların yüzde 4,21’ini mühendis, yüzde 4,50’sini teknisyen, yüzde 6,60’ını usta, yüzde 72,41’ini işçi, yüzde 11,29’unu idari personel oluşturdu.

2017 sonu itibariyle sanayi tesislerinde ortalama 44,82 kişi çalıştı. 2017’da sanayi tesislerindeki ölçek büyümesi devam etti. Sanayi tesislerinde ortalama çalışan sayısı 2013’de 38,92, 2014’de 39,59 iken, 2015’de 40,69, 2016’da 41,37’ye ve 2017 yılında 44,82’ye yükseldi. Sanayi tesisi başına en çok çalışanı olan il Zonguldak oldu (103.40). Daha sonra sırası ile Kırklareli (100,17), Karaman (91,26), Çankırı (88,63), Tekirdağ (88,51) illeri geldi.

2016-2017 döneminde;
Yüksek teknoloji kapsamındaki sanayi tesislerinin oranı yüzde 1,92’den yüzde 2,00’ye
Orta-yüksek teknoloji kapsamındaki sanayi tesislerinin oranı yüzde 19,55’den yüzde 23,00’e
Orta-Düşük teknoloji kapsamındaki sanayi tesislerinin oranı yüzde 33,94’den yüzde 32,38’e
Düşük teknoloji kapsamındaki sanayi tesislerinin oranı yüzde 44,60’dan yüzde 42,61’e şeklinde değişti.

2017 yılı sonu itibariyle geçerli olan kapasite raporlarına göre bin 414 kapasite raporu yüksek teknoloji ürünleri, 16 bin 270 kapasite raporu orta-yüksek teknoloji, 22 bin 906 kapasite raporu orta-düşük teknoloji ve 30 bin 142 kapasite raporu düşük teknoloji konusunda düzenlendi.

2017 yılı sonu itibariyle en çok kapasite raporu 'Gıda Ürünleri İmalatı' konusunda yapıldı. En çok kapasite raporu yüzde 10,83 oranında 'Gıda Ürünleri İmalatı' faaliyet grubunda düzenlendi. Daha sonra en çok kodlanan faaliyet grupları sırası ile 'Fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve teçhizat hariç)' yüzde 10,70, 'Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı' yüzde 8,64, 'Tekstil ürünlerinin imalatı' yüzde 7,87, 'Kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı' yüzde 7,17 oranlarında gerçekleşti.

En az kapasite raporu düzenlenen son beş faaliyet grubu; 'Tütün ürünleri imalatı (yüzde 0,05)', 'Diğer hizmet faaliyetleri (yüzde 0,03)', 'Balıkçılık ve su ürünleri yetiştiriciliği (yüzde 0,02)', 'Ham petrol ve doğal gaz çıkarımı (yüzde 0,01)' ve 'Ormancılık ile endüstriyel ve yakacak odun üretimi (yüzde 0,004)' olarak sıralandı.

2017 yılı sonu itibariyle en çok sanayi kapasite raporu İstanbul, en az Bayburt’ta düzenlendi. En çok kapasite raporu düzenlenen ilk beş il sırası ile İstanbul (18 bin 429), Bursa (4 bin 358), İzmir (4 bin 227), Ankara (4 bin 123) ve Konya (2 bin 394) oldu. En az kapasite raporu düzenlenen son beş ile sırası ile Bayburt (17), Ardahan (23), Tunceli (28), Iğdır (32), Ağrı (36), Hakkari (36), Siirt (36) oldu.

2017 yılı sonu itibariyle bin 439 yabancı sermayeli firma kapasite raporu yaptırdı. Yabancı sermayeli firmaların üretim tesislerinin en çok olduğu il Kocaeli (237) oldu. Daha sonra sırası ile İzmir (209), İstanbul (176), Bursa (146) ve Tekirdağ (102) oldu.

Yabancı sermayeli firmaların kapasite raporu yaptırdıkları tesislerin faaliyet grubuna göre ilk beş sıralaması 'Kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı (107)', 'Kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı (93)', 'Gıda ürünlerinin imalatı (87)', Fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve teçhizat hariç) (87)' ve 'Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı (87)' biçiminde oldu.

2017 yılı sonu itibariyle en çok yabancı sermayeli sanayi tesisi Almanya sermayeli oldu. Yabancı sermayeli sanayi tesisleri sayısında 317 adetle Almanya ilk sırada yer aldı. Daha sonra sırası ile Hollanda (153), Fransa (120), İtalya (105), İngiltere (82) geldi.