Kars'ta çocuk felcine dikkat!

KARS'TA 16 YILDIR ÇOCUK FELCİ HASTALIĞININ GÖRÜLMEDİĞİ AÇIKLANDI

-KARS’TA 16 YILDIR ÇOCUK FELCİ HASTALIĞININ GÖRÜLMEDİĞİ AÇIKLANDI

Afganistan ve Suriye’den Kars’a gelen sığınmacılar salgın üzerine çocuk felci aşısı yapılıyor. Kars İl Halk Sağlığı Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Çevre ve Çalışan sağlığı Şube Müdürü Dr. Orhan Hagi; kentte çocuk felcine karşı aşı çalışmalarının devam ettiğini belirtti ve Afganistan ve Suriye’den gelen mülteci çocukların her ihtimali göz önünde bulundurarak çocuk felci aşılarının yapıldığı açıkladı.

Şube Müdürü Hagi, Toplum Sağlığı Merkezi tarafından ev ev gezilerek 0-5 yaş arası çocuklara aşı yapılıyor. İl Toplum Sağlığı Merkezi Sorumlu Hekimlerinin mahalle mahalle, köy köy gezerek yaptıkları çalışmalarda 46 yabancı uyruklu çocuktan 31’ne çocuk felci aşısı yapıldı. Bununla birlikte yine aile hekimlerinin yoğun çalışmalarıyla 0-5yaş arası T.C. uyruklu çocuklara polie aşısı yapıldı. 16 yıldır bu vaka bölgemizde hiç görülmedi. İlimizin bu hastalık konusunda risk taşımamaktadır.” dedi.

ÇOCUK FELCİ HASTALIĞI HAKKINDA

Çocuk felci hastalığı (poliomiyelit), çocuk felci virusunun neden olduğu bulaşıcı bir enfeksiyon hastalığıdır. Üç farklı tipi olan çocuk felci virusu, ağız yoluyla vücuda girer, boğazda ve bağırsaklarda çoğalarak, vücudun diğer bölgelerine yayılır. Başlangıç belirtileri ateş, baş ağrısı, halsizlik, kusma, boyunda sertlik, kol ve bacaklarda ağrıdır. Yaklaşık her 200 vakadan bir tanesinde, hastalık etkeni olan virus omuriliğe geçerek, orada kasların hareketlerini sağlayan sinir hücrelerini tahrip eder. Bu tahribat kalıcı olup, sinir hücrelerinin yerini yeni hücreler alamadığı için, etkilenen kaslar artık çalışamazlar ve hastalık hayat boyu sürecek felçlere neden olur. Felçli vakaların %5-10’unda solunum kaslarında felç gelişerek ölüme yol açabilir.

ÇOCUK FELCİ (POLİOMYELİT), ÖZELLİKLE OMURİLİKTEKİ KASLARIN KASILMASINI BAŞLATAN SİNİR HÜCRELERİNE ZARAR VEREN BİR VİRÜSÜN (POLİA VİRUS) YOL AÇTIĞI BULAŞICI ENFEKSİYONDUR.

BELİRTİLERİ

Genellikle yaz ve sonbahar aylarında küçük yerel salgınlar biçiminde ortaya çıkan çocuk felci, 40 °C’ı bulan yüksek ateş, şiddetli baş ağrıları, bulantılar ve sırt ağrılarıyla başlar. 4-5 gün sonra kasları iki yanlı, ama bakışımsız olarak etkileyen gevşek felç yerleşir, 2-3 hafta sonra, bazı kaslar bütünüyle normale döner, bir bölümüyse hiç düzelmez.

YAYILMASI

Virüs, hastaların çıkardığı dışkı yoluyla yayıldığı için, çevre sağlığı koşullarına dikkat edilmeyen çağlarda büyük salgınlara yol açmış, koşullar düzeltilince, daha çok çocukları etkilemeye (adı buradan kaynaklanır) başlamış, ağız yolundan verilen aşı uygulamasının yaygınlaşmasıyla, büyük ölçüde ortadan kalkmıştır.

Omuriliğin ön kordonlarının iltihaplanması sonucu felçle neticelenen bir hastalıktır. Tıp dilinde ‘poliomelitis’ denir. Bilhassa yaz ve sonbahar aylarında görülür. Nedeni bir çeşit virüstür. Lağım sularının yiyeceklere bulaşması, sineklerin taşıdığı mikroplar, hastalığa yakalanmış kişinin ağız ve burnundan çıkan damlacıklarla bulaşır. çocuk felcine küçükler yakalanabileceği gibi büyükler de yakalanabilir. Hastalık virüs vücuda yerleştikten sonra 7-21 gün içinde ortaya çıkar. Hastada ateş, baş ağrısı, boğaz ağrısı, kusma, yorgunluk, boyunda kasılma, ve sırt ağrıları vardır. Hastalığın ilk günlerinde gerekli tedaviye başlanmazsa, özellikle kol ve bacaklarda felç görülür. Hastalığın başlangıcında hastayı diğer kimselerden ayırmak ve yatırmak gerekir. Çocuk felcinden korunmak için "Salk aşısı" veya "Sabin aşısı" yaptırmak gerekir. Bu aşının ilki çocuk 6 aylık olmadan önce, ikincisi ilk aşıdan 2 ay sonra, üçüncüsü, ikinci aşıdan 6 ay sonra yapılır. 5 ve 15 yaşlarında da tekrarlanır. Tedavi için mutlaka doktora başvurmak gerekir.

RİSKLİ DURUMLAR

- Polio aşısının yapılmaması

- Polio salgını olan bölgeye yolculuk yapmak

- Hamilelik

- Çok yaşlı veya bebek olmak

- Ağız, burun veya boğazda yaralanma meydana gelmesi (diş tedavisi, bademciklerin alınması)

- Virüsü aldıktan sonra bağışıklık sistemimizi bozacak anormal bir stres meydana gelmesi (duygusal veya fiziksel)

Çocuk felci dünya çapında görülen bir hastalıktır. Ancak aşılamaya yeterli özen gösteren ülkelerde nadiren gözlenir. Yaz ve sonbahar aylarında daha sık gözlenir. Kızlarda daha sık gibi görülmekle birlikte felçler erkek çocuklarda daha sık gözlenir. Salgınlar aşılamanın yapılmadığı bölgelerde gözlenir. 1840 ile 1950 li yıllar arasında poliomyelit dünya çapında salgınlara neden olmaktaydı.

KORUNMA

Polio aşısı, yapıldığı insanların hemen hepsini hastalıktan korumaktadır. Koruma oranı %90’ın üzerindedir.

ÇOCUK FELCİ̇ HASTALIĞI NEDİ̇R ?

HASTALIĞA EN SIK Kİ̇MLER YAKALANIR?

Hastalık en sık 5 yaşından küçük çocuklarda görülür, ancak daha büyük çocuklar da hastalığa yakalanabilir. Vakalar, erişkinlerde seyrek olarak görülmekle birlikte, nadiren ortaya çıkabilir.

Vİ̇RUS NASIL BULAŞIR?

Virus, özellikle hijyen koşullarının kötü olduğu bölgelerde bir çocuktan, diğer çocuğa dışkı ile kirlenmiş besin ve sular ile bulaşır. Hastalık etkeni virusun uzun süreli taşıyıcısı yoktur, hayvanlar da hastalık etkenini taşımazlar.

HASTALIĞIN TEDAVİ̇Sİ̇ VAR MIDIR?

Çocuk felci hastalığının tedavisi yoktur. Çocuk felci virusu ile enfekte çocukların % 95’inden fazlasında belirti görülmez. Belirtili vakalarda üst solunum yolu enfeksiyonu, mide-bağırsak sistemi bozukluğu ve grip benzeri bulgular ortaya çıkar. % 1’inden azında genellikle bacaklarda felç ortaya çıkar. Ancak, felçlerin ortaya çıktığı çocuklarda bu felçler tedavi ile düzelmez ve hayat boyu devam eder.

HASTALIKTAN KORUNMAK İ̇Çİ̇N ETKİ̇N Bİ̇R AŞI VAR MIDIR?

Çocuk felci hastalığına karşı aşı ilk kez 1955 yılında geliştirilmiştir. Çocuk felci hastalığına karşı iki tip aşı vardır. Biri inaktif aşı olup enjeksiyon yolu ile uygulanır. Diğer aşı ise zayıflatılmış virüs aşısı olup ağızdan damla şeklinde uygulanmaktadır. Çocuk felci aşısı çok güvenli ve etkili bir aşıdır. Ülkemizde 1963 yılından bu yana uygulanmaktadır. Çocuk Felci Aşı Günleri’nde uygulama ağızdan çocuk felci aşısı ile yapılacaktır. Bu aşı her üç tip virusa karşı da bağışıklık sağlar.

KİMLER ÇOCUK FELCİ̇ HASTALIĞINA KARŞI AŞILANMALIDIR?

Tüm çocuklar, yaşamlarının ilk yılında çocuk felci hastalığına karşı rutin aşılama hizmetleri ile aşılanmalıdırlar.

Bu aşılar; beşli karma aşısı içinde yer alan çocuk felci aşısı ile 2. ayını doldurduğunda başlayarak ikişer ay ara ile (2., 4. ve 6. aylarda) toplam 3 doz olacak şekilde tamamlanır. Daha sonra hatırlatma dozu denilen aşılar çocuk 1.5 yaşında iken ve ilkokul birinci sınıfta yapılır. İlaveten ağızdan çocuk felci aşısı da 6. ve 18.ayda uygulanmaktadır.

AŞILANMAMASI GEREKEN ÇOCUKLAR VAR MIDIR?

Ateş, ishal, öksürme gibi hafif rahatsızlıklar ve çocuğunuzun hastaneye yatmasını gerektirmeyecek diğer hastalıklar çocuk felci aşısını olmaya engel değildir.

Çocuk felci aşısı yapıldıktan sonra, çocuğun beslenmesinin sınırlanmasına gerek yoktur. Anne sütü rahatlıkla verilebilir.

Ciddi hastalık veya bağışıklık sisteminin zayıfladığı durumlarda (bağışıklık sistemini baskılayan tedaviler, bağışıklık yetmezliği hastalıkları, kan kanseri, lenf bezi kanserleri, diğer kanserler) sağlık personelinin bilgilendirilmesi gerekmektedir.

ÇOCUK FELCİ̇ AŞI GÜNLERİ̇ NEDİ̇R?

Çocuk felcinin ortadan kaldırılması hedefine ulaşmak için rutin aşılama hizmetlerini destekleyen aşılama çalışmalarıdır. Bu uygulamada, kapı kapı dolaşılarak 0-59 ay arasındaki tüm çocuklara, daha önceki aşılanma durumlarına bakılmaksızın

-tam aşılı dahi olsalar- en az bir ay ara ile iki kez çocuk felci aşısı verilmektedir. Bu uygulamada yapılan aşılar ek doz olup rutin aşının yerine geçmez. Uygulamanın amacı çocuk felci virusunun ülkemize girişini ve yayılmasını engellemektir.

Bu kapsamda,

• Suriye ile komşuluğu olan 6 il (Hatay, Gaziantep, Kilis, Şanlıurfa, Mardin, Şırnak) ile Adana ili olmak üzere 7 ilimizde yaşayan 5 yaş altı tüm çocuklar (T.C. vatandaşı veya yabancı uyruklu) aşılanacaktır.

• Diğer illerimizde ise kamplarda veya kamp dışında yaşayan Suriyeli 5 yaş altı çocuklar aşılanacaktır. Ayrıca Halk Sağlığı Müdürlükleri tarafından yapılan değerlendirmede riskli görülen bölgelerde 5 yaş altı vatandaşlarımız da aşılanacaktır.

Ayrıca, halen Suriye sınırından giriş çıkışlarda yaşına bakılmaksızın tüm kişilere çocuk felci aşısı uygulanmaktadır.

ÇOCUK FELCİ AŞI GÜNLERİ’NİN BİRİNCİ TURU 18-24 KASIM 2013 TARİHLERİ ARASINDA GERÇEKLEŞTİRİLECEKTİR.

Çocuk felci̇ hastalığının eradi̇kasyonu (ortadan kaldırılması) hedefi nedi̇r?

Eradikasyon, hastalığın bir toplumda, coğrafik bölgede ve nihayetinde dünyada daha sonra yeniden ortaya çıkmayacak biçimde ve kesinlikle ortadan kaldırılması demektir. Bu ise hastalık etkeninin dünya üzerinden yok edilmesi ile mümkün olur. Tüm dünyada 2015 yılında çocuk felci hastalığının ortadan kaldırılması hedeflenmekte ve bu konuda çalışmalar yürütülmektedir.

ERADİ̇KASYON HEDEFİ̇NE ULAŞILMIŞ Bİ̇R HASTALIK VAR MIDIR?

Uzun yıllar devam eden başarılı kitlesel aşılama programları ve hastalık izleme çalışmaları ile 1977 yılında çiçek hastalığı dünyadan kökü kazındığı ilan edilen ilk hastalık olmuştur.

ÇOCUK FELCİ̇Nİ̇ ORTADAN KALDIRMA (POLİ̇O ERADİ̇KASYONU) PROGRAMI NEDİ̇R?

Küresel Polio’nun Eradikasyonu Girişimi, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), Hastalık Korunma ve Kontrol Merkezi (CDC) ve Birleşmiş Milletler Uluslararası Çocuk Fonu (UNICEF) gibi kuruluşlarının katkılarıyla polionun eradikasyonu amacıyla 1988 yılında kurulmuştur. 1988 yılında 41. Dünya Sağlık Asamblesi’nde alınan kararla Polio Eradikasyon Programı (PEP) başlatılmıştır. Ülkemizde de bu doğrultuda “Polio Eradikasyonu Programı” 1989 yılından beri yürütülmektedir. Bu program dahilinde, rutin ve destek aşılama hizmetleri yürütülmekte, her gevşek tipte felç vakası, çocuk felci olma ihtimaline karşın bildirilmekte ve incelenmektedir.

Programın temel stratejileri şunlardır:

Rutin aşılama,

Destek aşılama (Çocuk Felci Aşı Günleri gibi)

Tespit edilen tüm şüpheli vakaların inceleme ve izlem altına alınması,

DÜNYADA ÇOCUK FELCİ̇ HASTALIĞININ DURUMU NEDİ̇R?

Dünyada, çocuk felci vakaları 1988 yılında 350.000 den fazla olduğu tahmin edilirken 2012 yılında bildirilen 223 vakaya kadar azalmış olup vaka sayısında %99’dan fazla azalma sağlanmıştır. Bu azalma, hastalığın ortadan kaldırılması için gösterilen küresel çaba sonucudur. Bugün sadece dünyanın üç ülkesinde; Afganistan, Pakistan ve Nijerya’da virüs dolaşımı devam etmekte, Kamerun, Somali, Etiyopya ve Kenya’da ülke dışı kaynaklı bulaşma sonrasında salgınlar görülmektedir. Son olarak 29 Ekim 2013 tarihinde, DSÖ tarafından yapılan açıklamada Suriye’de çocuk felci hastalığının varlığı duyurulmuştur. Bu durum ülkemize olası hastalık bulaşı riskini ortaya çıkarmaktadır. DSÖ, Suriye ile birlikte komşu ülkelerin ek aşılama kampanyaları yapmasını tavsiye etmektedir. Türkiye, Irak, Ürdün, Lübnan ve Mısır’da Çocuk Felci Aşı Günleri yapılacaktır. Suriye içinde ise aşılama çalışmaları başlatılmıştır.

ÜLKEMİ̇ZDE ÇOCUK FELCİ̇ HASTALIĞININ DURUMU NEDİ̇R?

Ülkemizde 1963 yılında başlatılan aşılama çalışmaları ile vaka sayıları giderek azalmış, özellikle 1985 Aşı Kampanyası’nın ardından çocuk felci vaka sayısında büyük bir düşüş gözlenmiştir.

Rutin çocukluk dönemi aşılama çalışmalarında yüksek aşılama hızlarına ulaşılması ve pek çok kereler yapılan geniş çaplı destek aşılama çalışmaları ile en son vakamız Kasım 1998 tarihinde bildirilmiştir. Yaklaşık on beş yıldır ülkemizde yeni vaka görülmemiştir.

Ülkemizin de içinde bulunduğu Dünya Sağlık Örgütü Avrupa Bölgesi 21 Haziran 2002 tarihinde “Çocuk Felcinden Arınmış Bölge” olarak ilan edilmiştir.

Çocuk felci̇nden arındırılmış bi̇r dünya i̇çi̇n anne ve babalardan beklentiler;

Aileler, rutin hizmetler çerçevesinde önerilen aşı takvimi doğrultusunda ve ayrıca uygulanacak olan Çocuk Felci Aşı Günlerinde çocuklarının aşılarını mutlaka yaptırmalı ve bu konuda sağlık personeline yardımcı olmalıdırlar.

“HERŞEYİN BAŞI SAĞLIK SAĞLIĞIN BAŞI AŞI.”

“İki damla aşı sonra olmasın gözyaşı.”

“Haydi çocuklar aşıya.”

“Aşılı Çocuk sağlıklı çocuk”

“Aşı olalım top oynayalım”