Kars’ta saat 9’u 5 geçe hayat durdu

Volkan KARABAĞ / KARS MANŞET 

Atatürk’ün ebediyete intikal ettiği saat 09.05’te çalan sirenlerle birlikte Kars’ta sürücüler araçlarından inerken, yayalar ise oldukları yerde durarak saygı duruşuna geçti.

Türkiye Cumhuriyetinin Kurucusu Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk’ü anma programı Valilik Bahçesinde bulunan Atatürk Anıtına Valilik, Garnizon Komutanlığı ve Belediye Başkanlığı tarafından çelenkler sunulmasıyla başladı. Tüm yurtta olduğu gibi Kars’ta da saatler 09.05’i gösterdiğinde 2 dakikalık saygı duruşunda bulundu.

Daha sonra tören Kültür ve Turizm Müdürlüğü Konferans Salonu’nda devam etti.

Saygı duruşu ve Atatürk’ün sesiyle 10. Yıl Nutku’nun 2 dakikalık banttan dinlenmesinin ardından İstiklal Marşının okunmasıyla başladı. Fen Lisesi Tarih Öğretmeni Polat Umurbek tarafından Atatürk’ün biyografisi okundu. Gazi Kars Anadolu Lisesi öğrencilerinden Barış Kuçlu “Mustafa Kemaller Tükenmez” ve Kız Anadolu İmam Hatip Lisesi öğrencilerinden Fatma Aykutluğ “Mustafa Kemal’i Düşünüyorum” adlı şiiri okudular.

Mesleki Teknik Anadolu Lisesi öğrencileri tarafından Atatürk’ün Gençliği Hitabesi ve Gençliğin Ata’ya Cevabının okunmasının ardından Hasan Harakani Anadolu Lisesi öğrencileri tarafından Atatürk Oratoryosu seslendirildi. Tören Gülahmet Aytemiz Güzel Sanatlar Lisesi öğrencileri tarafından Atatürk’ün sevdiği şarkı ve türküler dinletisiyle sona erdi.

Düzenlenen törene Kars Valisi Türker Öksüz, 14’ncü Mekanize Piyade Tugay Komutanı Tuğgeneral Özgür Nuhut, Belediye Başkanı Ayhan Bilgen, Cumhuriyet Başsavcısı Soner Aygün, Azerbaycan Kars Başkonsolosu Nuru Guliyev, Jandarma İl Komutanı Hidayet Arıkan, İl Emniyet Müdürü Yavuz Sağdıç AK Parti Kars İl Başkanı Adem Çalkın, daire amirleri, STK temsilcileri, askeri erkan ve öğrenciler katıldı.

Fen Lisesi Tarih Öğretmeni Polat Umurbek tarafından okunan Atatürk’ün biyografisi ise şöyle:

Mustafa Kemal Atatürk 1881’de Selanik’in Kocacık mahallesi, Islahhane caddesinde bulunan üç katlı pembe evde doğdu. Babası Alirıza bey Annesi ise Zübeyde hanımdır. Baba tarafından dedesi Hafız Ahmet efendi XV. yy’da Konya civarından Makedonya’ya göç ettirilen Kocacık yörüklerindendir. Annesi Zübeyde hanım ise Langaza kasabasına yerleşmiş eski bir Türk ailesinin kızıdır.

Alirıza bey Milis subaylığı, Gümrük memurluğu ve Kereste ticareti ile uğraşmış  1871’de ise Zübeyde hanımla evlenmiştir. Bu evlilikten altı çocuk dünyaya geldi ancak dört tanesi daha küçük yaşta iken hayatını kaybetti. Sadece Mustafa ve Makbule hayatlarına devam edebildiler.

Küçük Mustafa öğrenim çağına geldiğinde önce mahalle mektebine ardından babasının isteği ile şemsi efendi okuluna devam etti.

Ancak 1888’de Alirıza bey hayatını kaybedince bir süre Rapla’da ki dayısının çiftliğinde kalan Mustafa tekrar Selanik’e dönerek okulunu tamamladı.

 Ortaokul öğrenimini ise önce Selanik Mülkiye Rüşdiyesinde ardından kendi isteğiyle Selanik Askeri Rüştiyesine devam etti. Bu okulda Matematik öğretmeni Mustafa bey ona ‘’Kemal’’ ismini verdi.

Lise öğrenimini ise Manastır Askeri İdadisinde tamamlayan Mustafa Kemal 1902’de İstanbul harp okulunu Teğmen rütbesiyle bitirip ardından Harp akademisine başlar ve 1905’de Kurmay Yüzbaşı olarak mezun olup staj görevi için Şam da bulunan 5.ordu’ya gönderilir.

1907 yılında Şam da arkadaşları ile beraber Vatan ve Hürriyet Cemiyeti’ni kurar ve o yıllarda Meşrutiyetin ilanı için çaba sarfeder aynı yıl Manastırda bulunan III. Ordu ya tayin olunur.

Meşrutiyetin ilanından sonra, Meşrutiyete karşı çıkan 31 Mart isyanı bastırmak için İstanbul’a gelen Hareket ordusunda Kolağası olarak görev yapar. Fransa da Picardi manevraları adlı askeri tatbikat’a katılır.

Emperyalizme karşı ilk mücadelesi olan Trablusgarp savaşında Derne ve Tobruk da İtalyanlara karşı başarılı mücadeleler verir Balkan savaşlarının başlaması üzerine Gelibolu ve Bolayır’daki birlikleri ile savaşa dahil olur.

1913’de Sofya Ateşemiliterliğine atanan Mustafa Kemal I. Dünya savaşının başlaması üzerine 19. Tümen komutanı olarak Tekirdağ’da görevine başlar.

253.000 şehit verdiğimiz Çanakkale savaşlarında Donanmaları büyük zarar gören İtilaf devletleri Gelibolu’ya karadan asker çıkardılar işgalcilere karşı M. Kemal Arıburnu ve Conkbayır’da büyük başarılara imza atar umutların tükendiği anda ‘’ Ben size savaşmayı değil Ölmeyi emrediyorum ‘’ diyerek savaşa damgasını vurur.

Çanakkale savaşından sonra 1916’da Kafkas cephesinde Ruslar ile savaşarak Muş ve Bitlis’i geri alır.

Mondros Mütarekesi imzalandıktan sonra Mustafa Kemal Paşa İstanbul’a döner ancak İtilaf devletlerinin donanmalarını görünce “Geldikleri gibi giderler” ifadesi ile kararlılığını ve bağımsızlığa olan inancını gösterir.

Anadolu’nun her karışı adım adım işgal edildiği o yıllarda kurtuluşun ancak Anadolu’dan olabileceğini düşündüğünden Bandırma Vapuru ile 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıkarak aklındaki Ulusal Bağımsızlık ve Ulusal Egemenlik fikirlerini gerçekleştirmenin ilk adımını atmış olur.

22 Haziran 1919’da Amasya genelgesi ile “Milletin istiklalini yine Milletin azim ve kararı kurtaracaktır” ifadesini kullanırken Sivas kongresinde direniş güçlerini bir araya getirerek ‘’ Ya istiklal Ya ölüm ‘’ parolasını herkese ilan eder.

23 Nisan 1920 yılında TBMM açılmasıyla, meclis tarafından hem meclis başkanı hem de hükümet başkanı seçilir ve ilk karar olarak da “Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir” ifadesi ile Cumhuriyeti Türk toplumuna müjdeler.

Ölüm kalım mücadelesi olarak bilinen Sakarya savaşında “Hattı Müdafa yok sathı müdafa vardır o satıh bütün vatandır ve vatanın her karış toprağı kanla sulanmadıkça o vatan vatan değildir” diyerek savaşın seyrini değiştirmiştir.

Başkomutanlık meydan muharebesinde ise “Ordular ilk hedefiniz Akdeniz’dir ileri” diyerek işgalcilerin Anadolu’da ki işgallerine son verildiğini Cihan’a ilan ediyordu.

29 Ekim 1923’de Cumhuriyetin ilan edilmesiyle yeni Türk devletinin adı konulur ve Mustafa Kemal Paşa Türkiye Cumhuriyeti devletinin ilk Cumhurbaşkanı seçilir.

1927 yılında Kurtuluş savaşını ve Cumhuriyetin ilanını anlattığı Büyük Nutku hazırlar akabinde Soyadı kanunu ile birlikte Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından kendisine “Atatürk” soy ismi verilir.

Mustafa Kemal Atatürk kitap okumayı, müzik dinlemeyi, ata binmeyi, yüzmeyi çok severdi. Zeybek oyunlarına ve Rumeli türkülerine aşırı ilgisi vardı. Sakarya adlı atına ve fox adlı köpeğine çok değer verirdi. Giyim kuşamına titizlikle dikkat eden M. Kemal Paşa Almanca ve Fransızca bilirdi.

1937’de Çiftliklerini hazineye, bir kısım taşınmazlarını ise Bursa ve Ankara belediyelerine bırakırken, mirasından kız kardeşi makbule hanım’a, Manevi evlatlarına, Türk dil ve Türk tarih kurumlarına pay ayırmıştır.

Yakalandığı Siroz hastalığından kurtulamayarak 10 Kasım 1938’de saat 09.05 geçe Dolmabahçe sarayında hayatını kaybetti. Cenazesi önce Etnografya müzesinde toprağa verilirken Anıtkabir yapıldıktan sonra 10 Kasım 1953’de ebedi istirahatleri için Anıtkabir’e defnedildi.

Mustafa Kemal diyor ki “Beni görmek demek mutlaka yüzümü görmek değildir. Benim fikirlerimi anlıyorsanız ve hissediyorsanız bu kafidir”