O projenin ilk bölge toplantısı Kars’ta gerçekleştiriliyor

Tacettin DURMUŞ

Kars Tarım ve Orman İl Müdürlüğü koordinasyonunda gerçekleştirilen bölge toplantısına, Kars, Ardahan, Ağrı, Iğdır, Artvin ve Erzurum’dan tarım ve orman il ve ilçe müdürleri ile personelleri, üretici birlikleri, belediye yetkilileri, oda başkanları, ilgili kurum müdürleri ve ticaret ve sanayi odaları katıldı.

Kars Park Otel’de düzenlenen ve iki gün devam edecek olan proje kapsamında, coğrafi işarete sahip ya da coğrafi işaret alabilecek ürünler ve bu ürünler ile özdeşleşen üretim bölgelerinin potansiyellerinin ortaya çıkarılması yönünde tespit çalışmaları yapılacak.

Kars Valisi Türker Öksüz, Kars Tarım ve Orman İl Müdürü Dr. Hüseyin Düzgün ve Tarım ve Orman Bakanlığı Strateji Geliştireme Daire Başkanı Yusuf Yıldırım’ın da katıldığı, Coğrafi İşaretlerde Farkındalığın Arttırtması Projesinin ilk toplantısında; üreticiler, küçük ölçekli tarımsal işletmeler ve tarımsal amaçlı üretici örgütlerine yönelik farkındalık çalışmaları yapılacak.  Ayrıca katılımcılara coğrafi işaretlerin önemi anlatılarak, düzenlenen çalışmalar sonunda belirlenecek ürün ve illerde coğrafi işaretlere yönelik sorun ve eksiklikler tespit edilerek, tespit edilen sorun ve eksikliklere yönelik alternatif çözümler geliştirilecek.

Yapılan konuşmalarda projenin ilk toplantısının Kars’ta düzenlenmesinin önemine değinildi. Bakanlıkça hazırlanan ‘Coğrafi İşaretler’ konulu tanıtım filminin izlenmesinin ardından, Stratejik Pazarlama Daire Başkanlığı tarafından hazırlanan sunum Dr. Neşe Altınbaş tarafından yapıldı. Ardından da Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü Prof. Dr. Vedat Dağdemir, ‘pazarlama stratejileri konulu sunum yaptı. Daha sonra da, Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mithat Şahin ‘Kars kaşarı’, Ziraat Yüksek Mühendisi Hatice Cengiz, Doğu Anadolu Tarımsal Araştırma Enstitüsü, Iğdır İl Müdürlüğü ve Ağrı İli Arı Yetiştiricileri Birliği tarafından hazırlanan sunumlar gerçekleştirildi.

VALİ ÖKSÜZ: “YERELE ÖZGÜ ÜRETİMLERİN TESCİLLENEREK KORUNMASININ ÖNEMSİYORUZ”

Bölge toplantısında konuşma yapan Kars Valisi Türker Öksüz, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından ayırt edici özelliği ile ön plana çıkan, bulunduğu bölge ile özdeşleşen, yerele özgü üretimlerin tescillenerek korunmalarını ve bu sayede yok olmalarını önleyen Coğrafi İşaretlemelerde farkındalığın artırılması amacıyla düzenlenen toplantın bölgemiz ve Kars için önemli olduğunu vurguladı.

Kırsal kalkınma açısından önem arz eden, bu sayede ilimiz ve bölge illerinin ekonomisine ivme kazandıracağına inandığı toplantının ilk olarak Kars’ta yapılıyor olmasından duyduğu memnuniyeti dile getiren Vali Öksüz:  “Kars jeopolitik konum nedeniyle tarihte birçok medeniyete ev sahipliği yapmış ve bu medeniyetlere ait birçok tarihi ve kültürel eserlerin yanında sahip olduğu eşsiz doğal güzellikleriyle adeta açık hava müzesi konumundadır.

İlimiz her ne kadar kültür turizmi, inanç turizmi ve kış sporları turizmi açısından büyük bir potansiyele sahip olsa da ekonomisi genel olarak tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır. 

Sulanabilir tarım alanları, geniş mera ve çayırları ile tarım ve hayvancılık konusunda büyük bir potansiyele sahip olan ilimizde süt, bal, et, kaşar peyniri, gravyer peyniri ve kurutulmuş kaz büyük öneme sahiptir. Bunun yanı sıra Kars El Halısı, Kars Çoban Köpeği, Kağızman Uzun Elması, Kavılca Buğdayı ve daha birçok endemik çeşitliliğiyle ön plana çıkmaktadır.

Böylesine zengin bir kültürün yansıması olan ve büyük potansiyelin söz konusu olduğu bu saydığımız bu değerleri Kars olarak, belki de bölge illeri olarak üretim, tanınırlık ve ekonomik anlamda ne yazık ki avantaja çevirememiş durumdayız. Bu açıdan baktığımızda coğrafi işaretlemenin, markalaşma ve kurumsallaşmanın önemi bir kez daha ortaya çıkmaktadır.

Coğrafi İşaretleri tanınan ürünlerin sayısının fazla olması da pek anlam ifade etmiyor aslında. Önemli olan bu ürünlerin marka haline getirilmesi, tanıtılması ve ihraç edilmesidir. Ürünlerimizi, sadece belli bir coğrafyanın insanlarının tanıdığı ve tükettiği ürün olmaktan çıkarıp, bütün dünyanın tadabileceği, bütün dünyada marka olabilmiş ürünler üretmemiz gerekiyor.

Örneğin bugün Kars, bal, kaşar ve gravyer peyniri konusunda Türkiye için bir marka değeri taşıyor. Bu değeri tüm dünyada tanıtıp pazarladığımız zaman hem üreticilerimiz, hem köylerde hayvancılık yapanlar, hem ilimiz hem bölgemiz hem de ülkemiz kazanacaktır.

Küçük kalmanın, sadece yurt içi pazarı düşünmemizin riski büyüktür. Ürünlerimizin değeri her ne kadar Türkiye’de anlaşılmaya başlamış olsa da farklı yörelerden birçok üretici kendi ürününü pazarlamakta ve ön plana geçmeye çalışmaktadır. Başkalarının sürekli ilerlediği bir ortamda yerimizde durmamız gerilememiz anlamına gelir.

Kalitede standardı yakalamış, çeşitli hijyen ve kalite sertifikalarını almış, yurt dışına ihracat yapıyor olmamız yurt içi değerimizin artmasına da yardımcı olacaktır.

Yapılacak çalışmalarda bütün değerlerimizi, kıymetli varlıklarımızı, şehirlerimizi temsil edebilecek nitelikteki tüm ürünlerimizi ortak akılla, tecrübe paylaşımıyla, gerekirse ortak projelerle, el birliğiyle, gönül birliğiyle, önce Türkiye'ye, sonra da dünyaya tanıtmaya hep birlikte gayret sarf etmemiz gerekiyor. El ele vererek, şehrimize ve bölgemize ait bütün değerleri teker teker zirveye hep birlikte taşıyacağımıza inanıyorum.

Biz, Kars Valiliği olarak bu noktada devletimizin tüm imkân ve kurumlarıyla, sivil toplum kuruluşlarımız ve markalaşma anlamında proje üretecek tüm kuruluşlarımızın yanında olduğumuzu belirtmek istiyorum. Bu toplantı ve eğitim seminerinin, sizlerin oluşturacağı farkındalık ve yapacağı çalışmalar sayesinde kırsal kalkınmada büyük önem arz eden coğrafi işaretleme ve markalaşma konusunda ilimiz ve bölge illerinin ekonomisine ivme kazandıracağına inanıyorum.”dedi.  

MÜDÜR DÜZGÜN: “KARS 100’ÜN ÜZERİNDE ENDEMİK BİTKİYE SAHİPTİR”

Toplantıda konuşma yapan Gıda Tarım ve Orman İl Müdür Dr. Hüseyin Düzgün de, Kars’ın bölgede olduğu kadar ülkemiz genelinde de tarım ve hayvancılığı üst düzeyde yapan iller arasında olduğunu hatırlattı.

Kars’ın gerek hayvancılık olarak gerekse bitkisel üretimde her ne kadar çeşitlilik olmasa da kalite bazında üst sıralarda yer aldığını da belirten Düzgün, Kars’ın bir ilimiz bir milyonun üzerinde büyükbaş ve küçükbaş hayvan varlığıyla Türkiye’de 1. Sırada yer aldığını da hatırlattı.

Kaz ve arılı kovan varlığıyla da Kars’ın Ülke genelinde söz sahibi olduğunu da vurgulayan Müdür Düzgün: “Bitkisel üretimde de 400 bin hektarlık tarım alanında başta yem bitkileri olmak üzere hububatta her ne kadar iklimin daha uygun olduğu batı illerimize göre dekar alanda miktar olarak az alsak da kalite oranında çok yüksek organik diyebileceğimiz kalitede ürünler yetiştirmek deyiz. Bu manada da çalışmaktayız. Toplam ekili olan alanımızın beşte biri resmi olarak organik statüsündedir. Bu manada organik kapsamında hem destek alıyor hem de yetiştiricimiz organik üretim yapmaktadır. Çünkü ilimizde topraklarımız, 1. sınıf kalitede kullanılmamış, yıpranmamış, gübre ile sıkıntıya soktu olmamış, çok kaliteli organik madde oranı yüksek bir toprak yapısına sahiptir. Bu alanda başta kavılca olmak üzere yöremize has ürünlerde yetiştirilmektedir. Sayın valimizin yardımlarıyla daha da geliştirmek için gayretlerimiz ve çabamız vardır. Tabii ilimiz bu üretimin yanında Allah'ın vermiş olduğu doğal bir güzellere yetiştiricilik alanında olsun görüntü amaçlı olsun 100’ün üzerinde endemik bitki sahiptir.

Biz Kars’ta iki renk görürsünüz. Bu renkler ya beyazdır ya da yeşildir. Şu anda Türkiye'nin diğer vilayetlerine gidelim ve Edirne’ye kadar en uzak ilimize kadar gezelim arazi tamamen sararmıştır. Ama ilimizin öyle bir güzelliği Allah'ın vermiş olduğu öyle bir nimet vardır ki.  Bir damla yağmur düştüğü an hatta soluğun verdiği çise düştüğü anda bile yeşillenmeye başlar. Şimdi meralarımıza çıkın yeşildir. Yani hayvanlarımız batı illerinde tamamen içeriye çekildi. Ama biz bu soğukta hala hayvanlarımızı dışarıda doğal olarak saklıyoruz. Bu manada tam da bakanlığımızın tüm illerde ilk defa olacak şekilde kartı önemseyerek bu toplantının ilkini Kars’ta yapmasından dolayı çok teşekkür ediyoruz.”dedi.