Rusların Yol Basan’ı Katof

155 hane, 770 nüfuslu Gülyüzü Köyü, Çıldır Gölü’nün Kars sınırları içindeki başlangıç noktasında bulunuyor. İlçeye 20 kilometre mesafedeki köyde 4 bin 500 büyükbaş hayvan mevcut. 1000 dönüm ekili araziye sahip köyde Rus döneminden kalma köprü ve tarihi kilise de ayakta duruyor. En çok göze çarpan ise Rusların ‘Katof’ diye adlandırdığı ‘Yol Basan’ makinesi. Yol yapımında kullanılan ve günümüzün ‘Silindiri’ görevini yapan ‘Katof’, köyde bir evin bahçesinde korunuyor. Ruslar o dönemde bölgeyi terk ederken sayıları 4 olan Katoflardan biri ise arızalı olduğu için Gülyüzü köyünde bırakmışlar. O dönemler Ruslar, Arpaçay Gülyüzü köyünden Kafkas bölgesine yol yapım çalışmalarında taşları sıkıştırması için 4 adet Katof kullanıyormuş.

Muhtar Çetin Ağdedeoğlu, “Rusça’da bunun asıl ismi Katof. Sonradan halk arasında Yol Basan diye adlandırılmış. Günümüzde de zaten silindir olarak geçmektedir. Bu yolları Ruslar yaparken bunlardan 4 tane getirmişler. Eski okulu da o günün şartlarında bakım evi yapmışlar. Eğitim başladığı zaman bizim köyde onu okul haline çevirmişler. Ruslar 3 tanesini geri götürmüşler bir tanesi de arıza yaparak burada kalmış. İnsanlar elleriyle taşları kırıp yollara dizermiş. Bu da taşları yolda sıkıştırmak amacıyla kullanılırmış. Yolar insan gücüyle yapıldığından bunları daha sağlam yapmak için bu tür araçlara ihtiyaç varmış. O zamanlar köyde Ağa Bey varmış. Muhtar da bu Katof’u getirip onun kapısına çekmiş. Bizde halen muhafaza ediyoruz. Yıllardan beridir burada aynı şekilde duruyor. Turistler falan gelip inceliyorlar. 70-80 yıla tekabül eden bir tarihi var, kesin bir veri yok ama dilden dile dolaşan anlatılana göre geçmişi böyle.” dedi.