Şehirde kazandıklarını Afgan çobanlara maaş olarak ödüyorlar

Tacettin DURMUŞ

Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştakilerde işsiz sayısı 2019 yılı Nisan döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 1 milyon 116 bin kişi artarak 4 milyon 202 bin kişi oldu.

Ülkenin dört bir yanını saran mülteciler, Kars’ta da işsizliği daha farklı bir noktaya taşıyor. Kars’ta ki mültecilerin büyük bir bölümünü Afgan Mülteciler oluştururken, birçok köyde Afgan çobanlar iş imkanı buluyor.  Köylerde büyük ve küçükbaş hayvanları olan çok sayıda köylü ise hayvanlarını otlatması ve kışın bakması için Afgan Çobanları çalıştırıyor. İşsizliğin yaşandığı Kars’ta köylerinde kendi hayvanlarına bakmayan köylüler, il merkezinde başka bir işte çalışarak kazandıkları parayı Afgan çobanlara maaş olarak ödüyorlar. Hal böyle olunca da bazı köylüler evlerini ve hayvanlarını Afgan çobanlara bırakarak şehir merkezinde çalışıyor.  Ayrıca Kars’ta işi ve işyeri olmayan bazı köylüler ve il merkezinde besicilik yapanlar da kendilerine Afgan çobanları yardımcı olarak çalıştırmaya devam ediyorlar.

Köylerindeki kendilerine çalışmayan yüzlerce geçte şehirde iş beğenmedikleri gibi, sayısı her geçen gün artan kafe ve kahvehanelerin daimi müdavimi oluyor. Kars’ta ise durum diğer illere göre daha farlı bir işsizlik durumu yaşanıyor. Genç işsizlik oranının iş olanaklarının son derece kısıtlı olması nedeniyle işsizliğin ilimizde deki seyri göç ile son buluyor. Göç edemeyen genç işsizler ise her geçen gün açılan kahve ve kafelerde zaman öldürüyor ve aile bütçelerine yük oluyor. Son yıllarda Doğu Ekspresinin ülke gündemine oturması nedeniyle ilimize gelen binlerce ziyaretçiye hitap etmek için açılan kafe ve restoranlar, kış turizminin başlamasını ve Kafkas Üniversitesi öğrencilerinin yaz tatilinde ilimizi terk etmesi nedeniyle umutla bekleyişini sürdürüyor.

Öte yandan Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2019 yılı Nisan ayı ‘İşgücü İstatistikleri’ni açıkladı. Buna göre, Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştakilerde işsiz sayısı 2019 yılı Nisan döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 1 milyon 116 bin kişi artarak 4 milyon 202 bin kişi oldu. İşsizlik oranı 3,4 puanlık artış ile yüzde 13,0 seviyesinde gerçekleşti. Aynı dönemde; tarım dışı işsizlik oranı 3,6 puanlık artış ile yüzde 15,0 olarak tahmin edildi. Genç nüfusta (15-24 yaş) işsizlik oranı 6,3 puanlık artış ile yüzde 23,2 olurken,15-64 yaş grubunda bu oran 3,5 puanlık artış ile yüzde 13,3 olarak gerçekleşti.

İstihdam oranı yüzde 46 oldu

İstihdam edilenlerin sayısı 2019 yılı Nisan döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre 810 bin kişi azalarak 28 milyon 199 bin kişi, istihdam oranı ise 1,9 puanlık azalış ile yüzde 46 oldu.

Bu dönemde, tarım sektöründe çalışan sayısı 329 bin, tarım dışı sektörlerde çalışan sayısı 481 bin kişi azaldı. İstihdam edilenlerin yüzde 17,6'sı tarım, yüzde 19,7'si sanayi, yüzde 5,7'si inşaat, yüzde 56,9'u ise hizmet sektöründe yer aldı. Önceki yılın aynı dönemi ile karşılaştırıldığında tarım sektörünün istihdam edilenler içindeki payı 0,7 puan, inşaat sektörünün payı 1,7 puan azalırken, sanayi sektörünün payı 0,2 puan, hizmet sektörünün payı 2,1 puan arttı.

İşgücüne katılma oranı yüzde 52,9 olarak gerçekleşti

İşgücü 2019 yılı Nisan döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre 306 bin kişi artarak 32 milyon 401 bin kişi, işgücüne katılma oranı ise 0,1 puanlık azalış ile yüzde 52,9 olarak gerçekleşti. Aynı dönemler için yapılan kıyaslamalara göre; erkeklerde işgücüne katılma oranı 0,6 puanlık azalış ile yüzde 71,8, kadınlarda ise 0,5 puanlık artışla yüzde 34,5 olarak gerçekleşti.

Kayıt dışı çalışanların oranı yüzde 34,2 olarak gerçekleşti

Nisan 2019 döneminde herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna bağlı olmadan çalışanların oranı, bir önceki yılın aynı dönemine göre 0,9 puan artarak yüzde 34,2 olarak gerçekleşti. Tarım dışı sektörde kayıt dışı çalışanların oranı ise bir önceki yılın aynı dönemine göre 0,7 puan artarak yüzde 23,1 oldu.

Mevsim etkisinden arındırılmış istihdam oranı yüzde 45,8, işsizlik oranı yüzde 13,8 oldu

Mevsim etkisinden arındırılmış istihdam bir önceki döneme göre 74 bin kişi azalarak 28 milyon 40 bin kişi olarak tahmin edildi. İstihdam oranı 0,2 puan azalarak yüzde 45,8 oldu.