Tercan, Otizmi tüm yönleriyle öğrencilere anlattı

Tercan, Otizmi tüm yönleriyle öğrencilere anlattı

Kars Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi ‘Dünya Otizm Günü’ nedeniyle düzenlediği etkinlikte, Türkiye Otizm Meclis Yönetim Kurulu üyesi İlknur Tercan’ı ilimizde konuk etti.

Tacettin DURMUŞ / KARS MANŞET

İlknur Tercan, Kars Milli Eğitim Müdürlüğü bünyesinde Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü Salonunda düzenlenen etkinlikle, salonu dolduran öğrencilere yönelik Otizme dikkat çekmek ve farkındalık oluşturmak amacıyla sunum gerçekleştirdi.

Tercan, Kars Milli Eğitim Müdürü Cemalettin Güven, Mehmet Emin Bayrambey ve Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Müdürü Kadir İnan Bilgir’in de katıldığı etkinlikte, öğrencilere otizm spektrum bozukluğu ve otizm hakkında geniş çaplı bilgi verdi.

Tercan sunumunda ‘otizm nedir? Otizmin nedenleri, klinik özellikleri, otizmim okul öncesi dönemleri, okul çağı ergenlik ve erişkinlik dönemleri, otizmin tanısı, otizmin görülme sıklığı, erken tanı ve önemi, Otizm tanısı almış çocukların özellikleri, normal gelişim gösteren çocukların özellikleri, otizm tanısı almış çocukların genel özellikleri, otizm tanısı almış çocukların gelişimsel özellikleri, ailelere ve eğitimcilere öneriler, bakım hizmeti çeşitleri ve otizm spektrum bozukluğu’ gibi çeşitli konularda öğrencileri bilgilendirdi.

OTİZM NEDİR?

Sunumunda Otizmin belirtilerinin yaşamın ilk yıllarında ortaya çıkan ve yaşam boyu devam eden, etkileşim ve iletişim alanında belirgin gecikme ve sapmalar ve kısıtlayıcı ilgi alanları ile kendini gösteren karmaşık ve gelişimsel bir bozukluk olduğunu aktardı.

Otizmli bireylerin sosyal beceri, dil gelişimi ve davranış alanlarında bir takım sorunlar

Yaşayabildiklerini de aktaran Türkiye Otizm Meclis Yönetim Kurulu üyesi İlknur Tercan: “Bu sorunlar genellikle diğer insanlarla iletişim kurmak, arkadaşlık etmek ve söylenenleri yapmakta güçlükler yaşamayı içerir. Otizmli bireyler bazı durumlarda aşırı üzgün olabilir, onu neyin etkilediğini ifade edemeyebilir ve kendilerini nasıl sakinleştireceklerini bilemeyebilirler. Deyim ya da atasözleri gibi mecaz anlam ifade eden söz öbeklerini anlamayabilirler. Ancak düzenli bir eğitim, aile, arkadaş, okul ve öğretmenlerinin desteği ile bu özelliklerle daha kolay baş etmeyi öğrenebilirler.

Otizmli çocukların sorun yaşadığı üç temel alanı şu şekilde sıralayabiliriz:

• Çocuklar kişilerarası iletişimde sorun yaşarlar.

• Çocukların sosyal ilişkileri ve sosyal gelişimi diğer çocuklardan farklıdır.

• Çocuğun ilgi alanları, faaliyetleri kısıtlı ve yineleyicidir.

OTİZMİN NEDENLERİ?

Otizm nedeni henüz tam olarak belirlenememiş bir bozukluktur. Diğer pek çok bozuklukta olduğu gibi otizmin de tek bir nedeni yoktur, birçok faktörün bir araya gelmesiyle oluştuğu düşünülmektedir. Otizmli bireylerde beynin çalışma şekli farklıdır. Merkezi sinir sisteminde bir anormallik olduğu ve beyinde hücreler arasında mesaj taşıyan kimyasal ileticilerde eksiklik ya da fazlalık olduğu düşünülmektedir.

Bunun yanı sıra genetik de otizmde önemli bir faktördür. Kardeş ve ikiz çalışmaları otizmde genetiğin rolünü doğrulamaktadır. Kardeşi otizmli olan çocuklarda otizm görülme olasılığı % 3 civarındadır ve bu oran normale oranla 50 kez daha fazla riskin var olduğunu ifade eder. Tek yumurta ikizlerinde, iki kardeşin de otizmli olma ihtimali çift yumurta ikizlerinden daha fazladır. Ayrıca yapılan araştırmalarda otizmli bir çocuğun yakın ya da uzak akrabalarında yürütücü işlevlerde bozukluk, zayıf planlama becerileri, otizm ya da benzeri psikiyatrik bozukluklarla karşılaşılma oranının yüksek olduğu görülmüştür. Otizmde genetik nedenlerin yanında çevresel nedenlerin de etkili olduğu düşünülmektedir. Doğum öncesi, doğum ve doğum sonrası faktörler ile otizm arasında anlamlı bir ilişki saptanmamıştır. Eldeki bulgular genetik olarak otizme yatkınlığı olan çocukların doğum sırasında sorun yaşama riskinin daha fazla olduğunu göstermektedir. Bugün kesin olarak bilinmektedir ki, otizme neden olan tek bir faktör yoktur. Otizm birden çok etkenin bir araya gelmesiyle meydana gelen oldukça karmaşık bir bozukluktur.

KLİNİK ÖZELLİKLER

Genel olarak temel klinik özellikler karşılıklı sosyal etkileşimde bozulma, iletişimde yetersizlik ve kısıtlı, yineleyici ilgi ve davranışlardan oluşmaktadır. Bu bozukluğun görünümü bireyin yaşı ve gelişim düzeyine bağlı olarak büyük değişimler göstermektedir. Bu alanlardaki yetersizlikler, farklı gelişim evrelerine göre ayrıntılı olarak anlatılmıştır.

0-3 yaş

Bu dönemde otizm tanısı almış çocukların fiziksel gelişimleri yaygın uyku ve beslenme problemlerine rağmen yaşıtlarından farklı değildir, hemen hepsi sağlıklı bebeklerdir. Fiziksel olarak birçok beceriyi olağan yaşlarında kazanmaya hazırdırlar; ancak bazı otizm tanısı almış bebeklerin çevrelerine karşı ilgisizlikleri nedeniyle daha geç yaşlarda oturdukları ve yürüdükleri gözlenmektedir.

OTİZM SPEKTRUM BOZUKLUĞU

Otizm tanısı almış bir bebek, bu yaş grubundayken fazla göz teması kurmaz; gülümseme ve seslenmelere pek yanıt vermez. Kucağa alınınca mutlu olmaz. Dil becerileri açısından değerlendirildiğinde, otizmli olmayan bir bebekten 6 aylıkken beklenilen agulama ve 9 aylıkken beklenen hecelemeler, otizmli bir bebekte gözlenmez. 1 yaşındayken beklenilen anlamlı kelimeler de otizmli bebeklerde görülmemektedir. 2 yaşındaki çocuklardan beklenilen iki kelimelik cümle kurma, verilen komutları anlama, yaşa uygun kelime dağarcığına sahip olma gibi yeteneklerin bu yaştaki otizmli bir çocukta henüz gelişmediği söylenebilir. Bir yaş civarı ve sonrasında normal gelişim gösteren çocuklardan anne babalarının dönüşünü fark etmeleri ve coşkuyla karşılamaları veya küskünlüklerini ifade etmeleri beklenir. Ancak otizmli çocukların ayrılıklara ve kavuşmalara belirgin tepki vermedikleri söylenebilir. Çocuk 2-3 yaşına geldiğinde aileler genellikle konuşma gecikmesi sebebiyle hekime başvurmaktadır. Çocuğun mevcut becerilerinde gerileme olduğu durumlarda, bu gerileme sebebiyle de hekime başvuru söz konusudur. 2-3 yaşlardaki otizmli çocuklarda baş baş yapma, el sallama gibi basit selamlaşmanın hareketlerinin kazandırılması aileye zorluk yaratabilmektedir (Akçakın, 2008). Bu yaşlardaki otizme eğilimli çocuklarda taklit yeteneklerinin zayıf olduğu, yalnızlığı tercih ettikleri, başkalarına bakmadıkları, sosyal gülümsemelerinin olmadığı ve yüz ifadelerinin kısıtlı olduğu bildirilmiştir. 3 yaşından beklenilen karşılıklı oyun kurma ve yürütebilme becerileri otizmli çocuklarda gelişmemiştir. Bu yaşlar, otizmli bir çocukta parmak ucunda yürüme, dönme, el ve kol çırpma, sallanma gibi hareketlerin yoğun olarak başladığı yaşlardır. Araba plakaları, gazetedeki logolar gibi işlevsel olmayan nesnelere ilgileri fazladır.

Üç yaş öncesi dönemde çocuğunuz, akranlarından farklı olarak,

• Birileri kendisine konuşurken göz teması kurmuyorsa,

• Adı söylendiğinde tutarlı bir tepki vermiyorsa,

• Baş baş yapmıyorsa ve el sallamıyorsa,

• Televizyona ve müzik dinlemeye aşırı düşkünse,

• Bir şeyi başka birisine göstermek için işaret etmiyorsa,

• “Al”, “ver” gibi basit komutları yerine getirmiyorsa,

• Yanına gittiğinizde sizi karşılamıyorsa,

• Oyun oynuyormuş gibi görünmüyorsa,

• Eşyalarını paylaşmak istemiyorsa

Çocuk ruh sağlığı ve hastalıkları kliniğine başvurmanızda yarar vardır. Okul öncesi dönem (4-5 yaş) Bu yaş grubunda, çocuğun, yaşıtlarından farklı olduğu kolaylıkla anlaşılır. Bu yaştaki otizmli çocuklar iletişimde jest ve mimiklerini kısıtlı olarak kullanırlar ve genelde akranlarıyla iletişim sürdürmede sıkıntılar yaşarlar. Genel olarak ailelerini tanımıyormuş gibi görünebilirler ve onlarla fiziksel temasa girmekten kaçınabilirler. Karşı tarafın ne hissettiğini ya da karmaşık duyguları tanımlama becerileri pek fazla gelişmemiştir. Fiziksel gelişimleri normaldir, sağlıklı çocuklardır. Kâğıt kesme, ipe boncuk dizme gibi ince motor becerileri gerektiren faaliyetlerde zayıf olabilseler de genel olarak motor becerilerde iyidirler. Aynı zamanda birçok otizmli çocuk mekanik, takmalı sökmeli oyuncakları kolaylıkla takıp sökebilir. Bu dönemde motor hareketler devam eder."

tercan,-otizmi-tum-yonleriyle-ogrencilere-anlatti-(1).jpgtercan,-otizmi-tum-yonleriyle-ogrencilere-anlatti-(2).jpgtercan,-otizmi-tum-yonleriyle-ogrencilere-anlatti-(3).jpg

Kaynak:Haber Kaynağı

Önceki ve Sonraki Haberler