Yıldız, Sarıkamış Harekatını anlattı

Yıldız, Sarıkamış Harekatını anlattı

Kars Serhat Boyları Derneği Başkanı Muharrem Yıldız, katıldığı bir televizyon programında Sarıkamış harekatı ve o dönemlerde yaşananları anlattı.

Yıldız, “1. Dünya Savaşına girme mecburiyetinde kalmışız ve girmişiz. Savaşa girerken de Almanlarla birlikte ittifak yapmak zorunda kalmışız. Balkanlarda toprak kaybetmişiz. Artık Balkanlara dönüp o toprakları alamama gibi bir durumumuz da ortaya çıkmış tarihe baktığımızda. Enver Paşa’nın da Kafkaslar üzerinden 1993 harbinde Ruslara verdiğimiz Kars, Ardahan, Batum, Iğdır, Artvin var işte buraları tekrardan alarak Kafkaslara geçmek ve orta Asya’ya doğru Türkistan diye yeni bir İmparatorluk kurmak ile alakalı çalışmalar yapılıyor. Ama önce Rusların da sıcak denizlere inmelerini engellememiz lazımdır tabi. Bir cepheden onların mutlaka durdurulmaları gerekiyor bu da çok önemli. Ve bununla birlikte bir hazırlık evresi var. Erzurum önlerinde Ruslarla yapılan bir savaş var. Ve o savaş sonrasında da Rusları bertaraf etmişler. Hasan paşa eğer Rusları püskürttükten sonra devam etseydi, yani geri çekilmek yerine belki de kovalasaydı Sarıkamış harekatına gerek kalmayacaktı.” dedi.

Yıldız şöyle konuştu:

“Ama Hasan İzzet Paşanın Rusları püskürtmesine rağmen ilerleyip daha sonra geri çekilip kilometrelerce geride konaklamasıyla birlikte ve Enver Paşanın buna kızmasıyla normalde devam etmesini istemişti. Bu şekilde emri vardı. Ama geri çekilme ve beklemesinden dolayı tekrar kendisi bölgeye gelerek bu harekatın kesinlikle yapılması gerektiğini orada ki bekleyen Rusların kuşatmayla bertaraf edilebileceklerini kestirmişti. Bunukha o zamanki arkadaşlarıyla plan ve projelerini yapmışlardı. Ve başarılı olacaklarına da inanıyordu tabi ki. Ama şanssızlıklar da var elbet bölgenin dağlık bir bölge olması, bir gün değil bazen bir saatte bile hava şartlarının çok değiştiği değişime uğrayan bir iklim şartları olduğundan dolayı. Sarıkamış, Kars’ın en yüksek bölgesindedir ve hava şartlarının ne olacağı belli olmaz. Soğuk havasıyla birlikte çokta güzel karı vardır. Kristal kar dediğimiz neredeyse dünyada ilk defa Sarıkamış’ta görülen bu kar için ünlü kayakçıların Sarıkamış’ta kayak yapmak için bölgeye geldiklerini de biliyoruz. Bazen tarihçiler harekatın ne gereği vardı diye soruyorlar ama gerekliydi. 90 bin askerin orada kırdırılmasının nedeni neydi diye soruyorlar. Harekat başlarken topladığımız birliklerin hepsi savaştan gelmiş. Yarısı hasta, erzak azlığı var hatta 3 tane gemimizin erzak beklerken Ruslar tarafından batırıldığı var. Zaten Enver Paşa’nın da hızlı karar vermesinde ki en büyük etken o olmuştur. Onların erzak getirmeyeceğini anlaması ve var olan erzakın da kışı geçirebilecek veya bekleyecek kadar olmaması Sarıkamış’a girerek oradaki erzakları ve Sarıkamış’ı ele geçirerek Rusları bertaraf etmesiydi. Hızlandırmasının asıl amacı da buydu.”

Yıldız konuşmasını şöyle sürdürdü:

“O zaman baktığımızda üzerlerinde yazlık elbiseleri vardı. Akçeleri yoktu, yorgunlardı. Beklemek manasızdı. Beklendiği zaman hastalıklar iyice yayılıyordu ya da dedikleri gibi bir kurşun bile atmadan hiç savaşa girmeden bütün orduyu hastalıklardan dolayı kaybedecektik. O yüzden yeni cephelerden gelen askerleri mecbur sahaya sürmek zorundaydı. Bu yönüyle baktığımız zaman harekat çok doğru, plan da çok doğru. Fakat şanssızlık nerede var dediğimiz gibi bölgenin şartları ile ilgili sorunlar, erzak azlığı ile ilgili sorunlar bir de Hasan İzzet Paşa’nın ve Hafız Hakkı Paşa’nın verilen görevleri değil de o görevlerin dışına çıkması bir Rus birliği ile karşılaşıp onları kilometrelerce takip etmesiyle hem de onlara bahsedilen hedef olaydan şaşması, dağları aşması ve o dağlardan dolayı da günlerce geç kalması ve Sarıkamış’a buluşma noktasına gelene kadar birçok askerin tamamen donarak ölmesi. Bunların temel nedenlerinden biridir. Harekat çok doğrudur tarihçiler bunu kendi aralarındakha çok kez tartışmışlardır Rus ve Amerikan kaynakları da bunu kendi aralarında tartışıp ve harekatın ne kadar doğru olduğunu söylemişlerdir. Fakat bizim millet olarak benliğimiz de şu vardır ki bahsettiğiniz savaştan siz zaferle çıkmamışsanız eğer burada yaptıklarınız tamamen ört pas edilir. Oradaki şehitleri çok umursamaz hale geliriz o yüzden bence Sarıkamış’a ve Sarıkamış üzerinden böyle televizyonlar da programlar yaparak Enver Paşa ve Sarıkamış hakkında konuşanlar çok büyük haksızlık yapmaktadırlar. Vatan toprakları vardı ve o vatan toprakları işgal altındaydı. İşgal altında olan vatan topraklarının torunlarından biriyim bende. Oralarda Ermeniler tarafından ciddi mana da zulüm görmüşüzdür. O yüzden o toprakların bir an önce alınması ve hayalindeki Kafkaslara geçip turan Türkistan dediği o İmparatorluğu kurup Osmanlı’yı tekrar canlandırmaktı yeniden dünya devletlerine baş kaldırmak gibi bir hayali vardı Enver Paşanın.”

Serhat Boyları Derneği olarak Sarıkamış’ta Türk dünyasını bir araya getirdiklerini, çadır kurduklarını, sembolik nöbet tuttuklarını, Sarıkamış’ı sadece Anadolu toprakları değil Kafkaslardan geçip o Rus zulümlerinden ermeni işkencelerinden de kurtulma gibi bir amaçlarının olduğunu da anlatan Yıldız şunları söyledi:

“Onlar çünkü öyle bir hayalle gelmişlerdi. Öyle bir hedefleri vardı. Bunları hayal ederek şehit oldular. Ve onların o hayal edipte gidemediği yerleri biz onların huzurunda Sarıkamış’ta gerçekleştirmek gibi bir hayalimiz vardı, onu gerçekleştirdik. Bu yıl 5. sini düzenledik.

En azından onların o gidemediği Türkistan’ı onların ayaklarına getirdik. Bu etkinlik karşısında şaşırmışlardı. Çünkü haberleri yoktu. Sarıkamış şehitliğini biliyorlardı, Sarıkamış harekatını biliyorlardı ama Enver paşanın Kafkaslara geçmek ve Türkistan’ı kurmak gibi bir amaçlarının, hedeflerinin olduğunu bilmiyorlardı. Bunu öğrenince duygulandılar. Hatta bir kaçının Balkanlardan gelen dedelerinin isimlerini buldular o şehitlikte. Şunu başarabildik; biz buradan döndükten sonra kendi ülkelerinde bir kısmı küçük alanlarda da olsa Sarıkamış şehitlerini anma programları yaptılar. En azından Sarıkamış’ı bildiler Sarıkamış’ın onlarla ilgili olan kısımlarını bildiler. Bu anlamda bizim de 5. senemiz. Ayaklarında yırtık botinleri, üzerlerinde yazlık elbiseler, aç kalmaları ve hasta olmalarına rağmen hedeflerin de bir şey vardır. Anadolu’daki işgale son vermek ve Kafkaslarakha geçip hayallerini gerçekleştirip Türkistan’ı kurmak. Türk kardeşlerini o zulümden, işkenceden kurtarmak gibi bir amaçları var. Bu nesilde 100. yılındayız bu yüzden 100. yılına layık bir etkinlik yaptık. Kars Valimiz bu konuda çok hazırlıklıydı. Kars belediye başkanımız, Sarıkamış belediye başkanımız, Sarıkamış kaymakamımız, gençlik ve spor bakanlığımızla ciddi bir hazırlık içindeydik. Harıl harıl çalıştık. Haftalar hatta aylar öncesinden bahsettiğimiz gibi başta valimiz olmak üzere diğer çalışma arkadaşlarımla beraber 100. yılını yakışır şekilde anma ve gelen konukları ağırlamak için gayret ettik. Bizim üzerimizde orada yürürken bugün ki şartlar da çok kalın giysilerimiz, ayağımız da kışlık botinlerimiz ellerimiz de eldivenlerimiz, şapkalarımız falan öyle nöbet tutuyoruz. Ama onların şartları o şekilde değildi. Onların şehit olduğu yolda yürüyoruz. Onları bir nebze hissetmeye çalışıyoruz yani. Ama o şartlar olma şansımız yok. Onun için şu anda Sarıkamış’ta yapmak istediğimiz şu eğer 100. yılı ise ey Türk gençliği burada sizin kahraman ecdadınız, ölüme kafa tutan, ölüme severek giden ecdadınız var ve bunu unutmayalım, unutturmayalım.”

Yıldız konuşmasını şöyle tamamladı:

“Anzaklar, İngiliz işgali altında bize yardım için gelen bir toplumdur. Çanakkale önüne gelerek orada kendi bölgelerinde şehit olmuşlardır. Baktığımız zaman bugün ki Anzak gençleri işgalci dedeler için Anzak koylarına gelip nöbet tutuyorlar. Bunlar gelirken demir yolculuğu en az 1 ay uçak yolculuğu en az 17-18 saat kilometrelercekha uzaklardan işgalci dedelerini ziyaret etmek için gelen bir toplum var. Bizim de kendi ülkemiz de sınırlarımız içerisin de uçakla 1 saat kadar bir zaman da gidebileceğimiz bir Sarıkamış şehitliğimiz var. Buraya biz bakıyoruz 5 bin kişi 10 bin kişi bilemedin 15 bin kişi oluyoruz. Bu şehitlik hakikaten Karslılar için çok önemli. Çünkü hedeflerin de Kars vardı Iğdır, Ardahan vardı. Ve bunların amacı Ermeni zulmünden kurtarmaktı. Buralar da bağımsız yaşayalım diye o şehitler burada şehit oldular.” kha