Arü'de Manas'ın Görünen Yüzleri Projesi

ARÜ Güzel Sanatlar Fakültesi Dekan Vekili ve İnsani Bilimler ve Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölüm Başkanı Prof. Dr. Erdoğan Altınkaynak’ın yürütücülüğünde gerçekleştirilen ‘Manas’ın Görünen Yüzleri: Kayçılar-Akınlar-Ozanlar-Âşıklar’ projesi ile tüm Türk coğrafyasında derlemeler yapıldı. Türkiye’den başlayıp Çin’e kadar olan çok geniş bir coğrafyayı kapsayan proje ile kayçılara, ozanlara, akınlara, âşıklara ait eserler ve masallar, destanlar, ağıtlar, türküler kayıt altına alındı. 2014 yılında hayata geçirilen proje, 2015 yılı sonunda tamamlanacak.

Proje kapsamında Türkiye, Yakutistan, Altay ve Altay Kray, Azerbaycan, Gürcistan, İran Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Türkmenistan, Özbekistan, Afganistan, Moğolistan ve Çin’de derleme faaliyetlerinde bulunuldu. Türkiye, Kırgızistan, Kazakistan, Rusya Federasyonu, Yakutistan, Altay Özerk Cumhuriyeti ve Tuva Özerk Cumhuriyeti’nden 12 kişilik bir ekip tarafından gerçekleştirilen proje ile 8 kitap yayınlandı, 20 kitap ise hazırlanarak yayınlanma aşamasına getirildi. 11 adet makale uluslararası dergilerde yayınlatıldı. 2 adet bildiri uluslararası sempozyumlarda sunulmak üzere çalışıldı ve 72 adet lisans tezi hazırlatıldı.

Prof. Dr. Altınkaynak: “Oldukça İlginç Bir Coğrafya Üzerinde Çalışmalar Yürüttük.”

Proje hakkında detaylı bilgiler veren Prof. Dr. Altınkaynak araştırma yaptıkları bölgeler hakkında şöyle konuştu: “Oldukça ilginç bir coğrafya üzerinde çalışmalar yürüttük. Üzerinde gemilerin yüzdüğü ve kış boyu donan ırmaklar gördük. Lena’yı, üniversitemizin kampüsüne adını veren Yenisey’i, Baykal Gölü’nü, Angara Irmagı’nı, Angara Vadisi’ni, Tanrı Dağları gibi birçok önemli bölgelerden geçtik.” Prof. Dr. Altınkaynak, “Projede ki amacımız Türkiye’de ki âşıklık geleneğinin kökenlerini inmek, âşıklık geleneğinin yapılarını çözmek, anlatım geleneğini ortaya koymak ve bunu da bütün Türk dünyasındaki örnekleri ile mukayese edebilmektir. Öğrenilen şu ki ‘Biz neydik? Nerden geldik? Şu anda neyiz?’ gibi soruların cevaplarını bulmayı hedefledik.” diyerek, projeyle ilgili amaçları ortaya koydu.

“Türk Misafirperverliğini Kırsalda Bütün Özellikleri İle Gördük.”

Çok geniş bir coğrafya üzerinde araştırmalar yapan Prof. Dr. Altınkaynak, çalışmalar esnasında görüşüp konuştukları insanlar hakkında edindiği izlenimleri, “Araştırmalarımız sırasında Türk misafirperverliğini kırsalda bütün özellikleri ile gördük. Türkiye’den geldiğimizi öğrendiklerinde bize daha yakından ilgi gösterdiler. İnsanların yüz hatları değişiyor, bir tebessüm kaplıyor yüzlerini. Türkiye’de en çok Antalya ve İstanbul’u biliyorlar. Özellikler Çin bölgesinde bine yakın fotoğraf çektirdiler ve imza attık. Bizleri gördüklerinde bu insanlar Türkiye Türkçesi’ne yakın kelimeler kullanarak bizimle konuşmaya çalışıyor. Konuştuğumuz rakamlar, fiiller, günler neredeyse tamamen aynı.” sözleriyle aktardı. Ayrıca Prof. Dr. Altınkaynak, gezdikleri tüm bölgelerde verilen isimler farklı olsa da sözlü edebiyatın ve anlatımların özünde aynı olduğunu vurguladı.

Proje kapsamında şu an için 8 adet kitabın basıldığı belirten Prof. Dr. Altınkaynak, 20 adet kitapla ilgili çalışmaların da tamamlandığını ve basılma aşamasına geldiğini ifade etti. Prof. Dr. Altınkaynak projenin hayata geçirilmesinde büyük destekleri olan Ardahan Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ramazan Korkmaz’a teşekkür etti.