Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığından Açıklama!

Volkan KARABAĞ / karsmanset.com

Kars Milletvekili Ayhan Bilgen'in Yazılı Soru Önergesi ve Cevapları Şöyle:

Soru 1:

Kars ilimizde bir zamandır düzenli elektrik kesintileri yaşanmaktadır.

Bu bağlamda;

-Son bir yıl İçerisinde yapılan elektrik kesintilerinin sebepleri nelerdir?

Cevap 1:

Elektrik Dağıtımı ve Perakende Satışına İlişkin Hizmet Kalitesi Yönetmeliğinin 9 uncu maddesinde, elektrik dağıtım şirketlerinin faaliyet gösterdiği bölgelerde meydana gelen elektrik kesintilerinin kaynakları mücbir sebep, güvenlik, dışsal ve şebeke işletmecisi olarak sımflandırılmaktadır.

Aras Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi (Aras EDAŞ) tarafından 2015 yılında Kars İlinde 6511 adet elektrik kesintisinin meydana geldiği, bu kesintilerden 419 adedinin planlı olarak yapıldığı beyan edilmiştir. Aras EDAŞ tarafından yapılan bildirimli kesintilerin ana sebepleri; daha kaliteli hizmet verilebilmesi İçin 15,8 kV Orta Gerilim Hatlarının 33 kV Orta Gerilim Hatlarına dönüştürülmesi ve kesintilerin azaltılması için hat bakımlarının yapılmasıdır.

Sorular 2 - 3:

-Son bir yıl içerisinde Kars ilinde kaç elektrik kesintisi yaşanmıştır? Bu kesintilerin kaç tanesi kurumun planlı elektrik kesintileridir?

-Bu elektrik kesintisi sırasında evlerinde ya da dükkanlarında mağdur olan yurttaşların mağduriyetleriyle ilgili bir araştırma yapılmış mıdır?

Cevaplar 2-3:

Aras EDAŞ tarafından; 2015 yılında Kars ilinde 6511 adet elektrik kesintisi meydana geldiği, bu kesintilerden 419 adedinin planlı olarak yapıldığı Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK)' na beyan edilmiştir.

Kesintiler sırasında oluşabilecek mağduriyetler Aras EDAŞ tarafından tespit edilerek kullanıcıların başvuruda bulunması durumunda giderilmektedir.

Soru 4:

-Elektrikli malzeme kullanarak işini devam ettirebilen esnafımızın mağduriyetlerinin tazmini konusunda bir çalışma yapılmış mıdır?

Cevap 4:

Dağıtım şirketlerinin elektrik kesintilerine ilişkin yükümlülükleri Elektrik Dağıtımı ve Perakende Satışına İlişkin Hizmet Kalitesi Yönetmeliğinde tedarik sürekliliği başlığı altında belirlenmiştir. Yönetmelikte kesinti süre ve sayısı ile günlük kesinti için eşik değerler belirlenmiş olup eşik değerlerin aşılması durumunda ilgili dağıtım şirketinin ilgili kullanıcıya anılan yönetmelikte belirlenmiş olan tazminatı ödeme yükümlülüğü oluşmaktadır. Elektrik sunumunun kesintisiz sağlanması şebeke işletmecisinin gerekli önlemleri almasına ve yatırımları yapmasına rağmen dağıtım şebekesinin niteliği gereği mümkün olmamaktadır. Bu konuda önemli olan kesinti süre ve sayılarının ilgili mevzuatta belirtilen asgari seviyelere hatta bu seviyelerin daha da altına çekilmesinin hedeflenmesidir. Mevzuat düzenlemeleri bu yaklaşımla dağıtım şirketlerini bu konuda teşvik edecek şekilde hazırlanmış olup ilgili düzenlemelerle dağıtım şirketlerine belirli sorumluluklar yüklenmiş ve kullanıcılara da belirli haklar sağlanmıştır.

Elektrik Dağıtımı Ve Perakende Satışına İlişkin Hizmet Kalitesi Yönetmeliğinin 8 İnci maddesinin dördüncü fıkrasına göre; dağıtım şirketinden hizmet alan gerçek veya tüzel kişiler;

tedarik sürekliliğini kaydetmek üzere, dağıtım şirketince onaylanmış ölçme ve kayıt cihazını dağıtım şirketinin kontrolünde ve uygun göreceği biçimde, bağlantı noktasına veya faturalamaya esas ölçüm noktasına tesis ettirebilmektedir. Bu cihaz birlikte değerIendirilerek bu Yönetmelik uyarınca ödenecek tazminatların hesaplanmasında kullanılacak kesinti süre ve sayılarının belirlenmesinde dikkate alınmaktadır.

Aras EDAŞ tarafından elektrikli malzeme kullanarak işine devam eden kullanıcıların durumdan mağduriyet yaşamaması için Elektrik Dağıtımı ve Perakende Satışına İlişkin Hizmet Kalitesi Yönetmeliğinde belirtildiği üzere bildirimli kesintiler en az 48 saat önceden yayınlamaktadır. Buna rağmen oluşabilecek maddi-manevi zararlar, başvuruda bulunulması durumunda şirketin Zarar-Ziyan Komisyonu tarafından değerlendirilerek dağıtım sisteminden kaynaklanan durumlarda karşılanmaktadır.

Soru 5:

-Evlerinde elektrik kesintisine duyarlı beyaz eşya kullanan yurttaşlarımızın bir şikayeti söz konusu mudur? Eğer söz konusuysa bu eşyalarının maddi karşılığının tazmini söz konusu mudur?

Cevap 5:

Kullanıcıya ait elektrikli cihazlarda dağıtım şebekesinden kaynaklanan arızalara ilişkin dağıtım şirketlerinin yükümlülükleri Elektrik Dağıtımı Ve Perakende Satışına İlişkin Hizmet Kalitesi Yönetmeliğinin 26’ncı Maddesinde düzenlenmiş olup birinci ve ikinci fıkralarındaki hükümler çerçevesinde kullanıcı zararının dağıtım şirketi tarafından tazmin edilmesi için sağlanması gereken koşullar belirlenmiştir.

Kullanıcı başvurularının incelenmesi ve değerIendirilmesi şebeke işletmecisi olan dağıtım şirketinin uhdesinde bulunmaktadır. Dağıtım şirketi, inceleme ve değerlendirme neticesinde talebin kabul/red edildiğini, gerekçeleri ile birlikte başvuru sahibine bildirmekle yükümlüdür.

Dağıtım şirketinin tazminatın ödenmesinde zorluk gösterdiği durumlarda mezkur maddenin 8 inci fıkrasındaki hüküm çerçevesinde kullanıcının EPDK'ya başvurması halinde başvuru incelenerek gerekirse dağıtım şirketi idari denetime sevk edilebilmektedir. Bununla birlikte tüketicinin, ilgisine göre tüketici hakem heyetine ve/veya tüketici mahkemelerine başvurma hakkı saklı bulunmaktadır. Üçüncü şahısların dağıtım şebekesine zarar vermesi sonucunda ortaya çıkan cihaz hasarlarında da kullanıcının muhatabı elektrik dağıtım şirketidir. Elektrik dağıtım şirketi, zarar tazmininin gerçekleştirir ve sorumlu gerçek veya tüzel kişilere rücu ettirir. Şirketler tarafından ödenen tazminatlar tarifeye yansıtılmaz.

Aras EDAŞ'a Kars ilinde kesintiler sebebiyle bazı eşyalarının kullanılamadığı belirterek başvuruda bulunan kullanıcı sayısı 71 olup şirketin Zarar-Ziyan Komisyonu tarafından yapılan incelemede 49 kullanıcının zararının dağıtım sisteminden kaynaklandığı belirlenmiş ve zararları karşılığında Aras EDAŞ tarafından toplamda 63.562,00 TL ödeme yapılmıştır.

Soru 6:

-Planlı yapılacak elektrik kesintileri yurttaşlara yeterince duyurulmuş mudur? Bu duyuru için hangi iletişim kanalları kullanılmaktadır?

Cevap 6:

Elektrik dağıtım şirketleri planlı (bildirimli) kesintileri, dağıtım şirketinin internet sitesinde yayımlanmasına ilaveten, yazılı, işitsel veya görsel kitle iletişim araçları yoluyla ve isteyen kullanıcılara kısa mesaj ve/veya elektronik posta gönderilmesi suretiyle kesintinin tarih,  başlangıç ve sona erme zamanının, kesintinin başlama zamanından en az 48 (kırk sekiz) saat önce nihai tüketicilere bildirilmekle yükümlüdür.

Programlı olduğu halde bildirimi yapılmayan her bir kesinti İçin, Dağıtım şirketinin bir sonraki yıl gelir tavanından 1000 TL düşülmektedir.

Aras EDAŞ, il merkezinde yapılan planlı kesintilerde Kars Valiliği ve Kars Belediye Başkanlığına, İlçelerde yapılan planlı kesintilerde İse İlgili İlçe kaymakamlıkları ve İlgili İlçe belediye başkanlıklarına üst yazıyla, Kars ilinde bulunan radyolara ise kesintilerin yayınlanması için mail yoluyla bildirdiğini belirtmiştir. Ayrıca Aras EDAŞ sorumluluk alanında yapılan bütün bildirimli kesintileri internet sitesinde yayınlanmaktadır.

Soru 7:

-Yurttaşların faturalarına kaçak kullanım bedeli yansıtılmakta mıdır? Bu oran Kars İlinde ne kadardır?

Cevap 7:

Kayıp-kaçak miktarı, dağıtım sistemine giren enerji ile dağıtım sisteminde tüketicilere tahakkuk ettirilen enerji miktarı arasındaki farkı göstermektedir. Dağıtım sistemine giren enerji İle tahakkuk ettirilen enerji arasında oluşan bu fark elektriğin dağıtımı için gerekli olan hat, trafo ile sayaçlarda meydana gelen teknik kayıp miktarı ve yasal olmayan bir şekilde elektriğin kaçak kullanılması sonucunda oluşan miktarın toplamından oluşmaktadır. Kaçak elektrik tüketiminin tamamen ortadan kaldırıldığı bir durumda dahi teknik kayıp söz konusu olacaktır. Tüketicilere sunulan elektriğin kesintisiz sağlanabilmesi için her bir dağıtım bölgesinin kayıp-kaçak oranları dikkate alınarak elektriğin üretilmesi gerekmektedir. Üretilen elektriğin maliyetinin tüketicilere yansıtılması, faaliyetin doğal sonucudur. İlgili mevzuat gereğince kayıp-kaçak miktarına ilişkin maliyet müşterilere yansıtılırken, aynı zamanda kaçakların sıfırlanmasına ve teknik kayıpların makul seviyeye indirilmesine ilişkin gerekli düzenlemeleri yapılmaktadır.

Hatırlanması gereken diğer bir husus da teknik veya teknik olmayan kayıpların elektriğin maliyetinin bir unsuru olduğudur. Tüketim yerlerinin ihtiyacı olan elektriğin kesintisiz bir şekilde temin edilebilmesi için teknik ve teknik olmayan kayıpların üretilmesi gerekir. Elektrik nakli söz konusu ise teknik kayıp da söz konusudur. Kayıpsız bir elektrik iletimi söz konusu olamaz. Ülke nüfusunun doğrudan gerek evinde gerekse İş yerinde elektrik tüketmek zorunluluğunun söz konusu olduğu bir yapıda kaçak kullanımın da sıfırlanması mümkün değildir. Kaçak tüketimin asgari düzeye indirgenmesine ilişkin düzenlemeler yapılmaktadır. Bu çerçevede, her bir dağıtım bölgesi için hedef kayıp/kaçak oranları esas alınarak fiyatlar belirlenmektedir.

6446 sayılı Kanun'un Geçici I inci maddesinin birinci ve ikinci fıkralarında;

“(1) Düzenlemeye tabi tarifeler üzerinden elektrik enerjisi satın alan tüketicileri, dağıtım bölgeleri arası maliyet farklılıkları nedeniyle var olan fiyat farklılıklarından kısmen veya tamamen koruyacak şekilde tesis edilmiş ve uygulamaya ilişkin hususları Kurum tarafından hazırlanan tebliğ ile düzenlenmiş fiyat eşitleme mekanizması, 31/12/2015 tarihine kadar uygulanır. Tüm kamu ve özel dağıtım şirketleri ile görevli tedarik şirketleri fiyat eşitleme mekanizması içerisinde yer alır.

(2) 31/12/2015 tarihine kadar ulusal tarife uygulamasının gerekleri esas alınır ve ulusal tarifede çapraz sübvansiyon uygulanır. Ulusal tarife, Kurumca hazırlanır ve Kurul onayıyla yürürlüğe girer. ” hükümleri yer almaktadır.

EPDK' da il bazında teknik ve teknik olmayan kayıp oranı verisi bulunmamaktadır. Bununla birlikte, Kars ili Erzurum, Erzincan, Ağrı, Iğdır, Ardahan, Bayburt illeriyle birlikte Aras Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi'nin sorumluluk alanında yer almakta olup bu bölgeye ait teknik ve teknik olmayan kayıp gerçekleşme oranı 2011 yılında %34,02 iken, bu oran 2015 yılı ilk altı ay itibariyle %25,05 olarak gerçekleşmiştir.

Aras EDAŞ, 01.01.2016 tarihi İtibarı İle EPDK onayı İle yürürlüğe giren tarife metodolojisi ve fiyatlandırmaları uygulamalarına göre kullanıcılarına enerji bedeli, dağıtım bedeli, vergi ve fonlardan oluşan bedelleri fatura etmektedir.