Kars'lı Uluman Dede’nin eskiye özlemi

Kars Kalesi’nde bulunan Celal Baba türbesinin 20 yıldır hizmetkarlığını yapan Mehmet Uluman, Celal Baba gibi büyük bir zata yoldaşlık etmenin kendisi için büyük bir nimet olduğunu ifade ederek, “Cenabı Allah beni Celal Baba’ya arkadaş etti. Peygamber Efendimizin hadisinde olduğu gibi ‘kişi sevdiğiyle beraberdir’ bugüne şükür ki ona dost olabildik” dedi.

 

75 yaşında olmasına rağmen sağlığının çok iyi olduğunu ifade eden emekli imam Mehmet Uluman, bu sağlıklı yaşantısını eskiden tüketilen sağlıklı yiyeceklere bağlayarak, günümüzde tüketilen yiyeceklerin hastalıklara neden olduğunu ifade etti. Uluman, “ Eski insanlar çalışırken doğal hayvan yağlarıyla, sarı yağla besleniyorlardı. O yağlar kullanılarak pişirilen yemeğe kaşığı vurduğunuzda boşalan alan hemen donardı. Şimdi ise mevcut yağlarda dondurucu özellik taşıyan maddeler kullanıldığı için sağlıklı olmuyor. İşte eski adamların sağlıklı olmasının nedenlerinden biri de o yağlardan, yoğurtlardan, besin maddelerinden tüketiyor olmalarıydı” şeklinde konuştu.

 

“Şimdiki insanlarımızda çalışma alışkanlığı yok” diyen emekli imam, “Geçmişte köylerden Kars’a insanlar sırtlarında 20 kiloluk yağ tenekelerini getiriyorlardı. Buna hangi insan gücü dayanır? Şimdiki gençliğimizin dayanıksızlığı da tüketilen yiyeceklerden kaynaklanıyor. Bu tüketilen ürünler yüzünden çeşitli hastalıklar meydana geliyor” şeklinde konuştu.

 

Eskiden tüketilen ürünlerin özlerini yitirdiğini de söyleyen Mehmet Uluman, “Bir köyün alt başında ekmek pişirilse o ekmeğin kokusu köyün üst başına kadar gelirdi. Günümüzde ise fırının içerisinde, tandır başında bile aynı kokuları almak mümkün değil. Her şeyin doğallığı bozuldu ve kullanılan ürünler var olan değerlerin özünü yitirmesine sebep oldu. Eskiden bulgur, yarma vs. ile yapılan Bozaş denilen çorba vardı, Haşıl denilen ürünlerimiz vardı hepsi birer ilaç değerindeydiler şimdi hiçbiri tüketilmiyor” diyerek eski yiyeceklere olan özlemlerini anlattı.      

 

Uluman ayrıca, “Şeker torbalarından gömlekler dikilirdi ve bizler o gömlekleri giydiklerdik. Yokluk içindeydik ama sağlıklıydık. Giyindiğimiz o torba gömlekler hep kan olurdu ve zamanın birinde bir doktorun ifade ettiği gibi her bir bit bir doktordur, sözünü düşünürsek eskisi gibi bit ve haşere de yok. Bit vücuttaki pis kanı emer, insanları hastalıktan korurdu ve insanlar sağlıklı yaşarlardı” ifadelerini kullandı.  

 

“Eskiden kış şartları çok zordu ya da eskiden teknoloji olmadığı için karla mücadele etmek çok zordu” diyen eski toprak, şunları söyledi:

“Kış mevsiminde yağan karlarla birlikte evlerden adam toplanırdı ve küreklerle yollar açılmaya çalışılırdı ve ulaşım kızaklarla sağlanırdı. Şimdi ise teknolojiyle birlikte her şey kolaylaştı. Peygamber Efendimiz (SAV)’e bir kavimden buğday ekmeği gelir ve Peygamber Efendimiz (SAV) buğday ekmeğini paylaşır ve der ki “öyle bir zaman gelecek ki ümmetim sofrasında türlü türlü nimetler olduğu halde şükrü unutacaklar.” Ne yazık ki şuan sayısız nimetlerden faydalandığımız halde şükretmeyi unutuyoruz. Eskiler o yokluklara rağmen şükretmeyi biliyormuş biz ise bu nimetlere rağmen nankörlük ediyoruz. Sigara insana zarar veren bir maddedir ve biz bize bir sigara ikram eden insana teşekkür ediyoruz. Ona teşekkür ettiğimiz gibi bu nimetleri verene neden teşekkür ve şükrümüzü etmiyoruz. Allah bizleri yakın rahmetiyle bağışlasın”

(UA-BA-S) KARS (KHA) – UĞUR AYDIN