Kars’ta yukarı mahallelerden şehir merkezine doğru inen kıvrımlı bir yol… Zamanla çökmüş, duvarları zamana direnen taş yapılar… Ve arka planda yükselen modern Kars’ın çok katlı binaları, okul kampüsleri, hastaneleri ve geniş caddeleri…
Bu çarpıcı manzara, Kars’ın geçmişle bugün arasında nasıl bir köprü kurduğunu gözler önüne seriyor.
Harabeler Arasında Bir Kentin Hafızası
Fotoğraflarda görülen yıkık taş yapılar, 19. yüzyılda Kars’ı şekillendiren Rus mimarisinin izlerini taşıyor. 1878-1918 yılları arasında Rusya’nın elinde kalan Kars’ta inşa edilen bu taş binalar, yıllar içinde kaderine terk edildi. Bir kısmı askeri yapıydı, bir kısmı konut veya idari bina olarak kullanılıyordu. Bugün bu taş yığınları, bir zamanların düzenli sokaklarını ve stratejik yapılarını hatırlatıyor.
Yeni Kars’ın Sessiz Tanıkları
Hemen ardında yükselen modern şehir ise bambaşka bir yaşamı temsil ediyor. Renkli çatılarıyla apartmanlar, üniversite binaları, camiler, okullar ve yeşil alanlar… Şehir gelişiyor, büyüyor. Ancak tüm bu gelişimin hemen eşiğinde, taş duvarların sessizliği geçmişe dair bir ağıt gibi duruyor.
Karslı tarihçi ve araştırmacılar bu bölgelerin koruma altına alınması ve restore edilmesi gerektiğini sık sık vurguluyor. Çünkü bu taş yapılar sadece taş değil; aynı zamanda Kars’ın çok katmanlı tarihini, geçirdiği dönüşümleri ve sahip olduğu kültürel zenginliği temsil ediyor.